Kaynak Türü
Elçi Raporu
Cilt No /Belge No
7/3
Kayıt Tarihi
Haber Tarihi
Kayıtta Adı Geçen Yer İsimleri
Kayıt İçeriği

Habsburg elçisi Cornelius Duplicius Schepper'in 1534 tarihli nihai raporu / sefaretname (25. sayfa).

Doğrudan İlgili Diğer Kayıtlar
Özel Not

Latince

Kaydın Metni

53
cere Nam nihil boni ínter îpsos futurum Innuens aliquid magni monstri ali
contra Carolum Caesarem.
Respondit Cornelius se gratiam habere Aiazbassae quod tarn sollicitus
sit de salute sua, se non spernere ipsius consilium, si modo cum honore suo
id faceré possit.
Subiunxit idem Slesita. Verba habita inter Aiazbassam et Cassumbassam
de ducendo Cornelio ad expeditionem Persicam : sic se nescire quid exinde
sequeretur.
. Quo audito valde timuit Cornelius et recogitans qualiter Selymus
huius pater secum duxisset Berley Barlabas oratorem Hungariae régis Vladislai
ad eamdem expeditionem: valde metuebat. Dixitque Slesitae vt id impediret
si posset. Diceretque domino suo Cornelium statuisse domi manere pertesum
tot laborum, et nolle ad Hispanias proficisci. Id autem ideo dixit vt
adimeret ipsis suspitionem quam habebant quod Cornelius deprehensa depopulatione
Greciae, ex quo iam milite vacua esset, forte Carolum Caesarem
adhortaretur ad bellum illi inferendum. Recepii se id facturum Slesita et
profuit.
De Imbrahimo Bassa dixit Omnino credi ipsum numquam rediturum
in Greciam. Innuens ahquid contra ipsum intentari per alios bassas.
Dixit pro Custodia Constantinopolis mansurum esse Sansachum Selistriae
qui fìliam habet Aiazbassae domini sui. Id quod verum fuit et nunc ibi mansit.
Secundo die lunii deductus est Cornelius ad portam Caesaris Thurcarum
per Sawssios. Vbi bassas duos inuenit Aiaz et Cassum. Nam Heyradin
Bassa siue Barbarossa exiuerat è portu Constantinopolitano vicésima octaua
Maii.
Inter prandendum longus sermo fuit de rebus Germanicis de multitudine
et magnitudine oppidorum. De regno Bohemiae quale esset. Et An Praga
esset munita. Et an flumen alio deriuari posset.
Idem Aiazbassa multa cum Cornelio de Sclauo suo Slesita magnifiée
locutus est dicens esse optimum Thurcam et bene peritum legis. Postea quesiuit
à Cornelio an fuisset in Aphrica aut in Tripoli Aphricae. Respondit Cornelius quod non.
Quesiuit postea An Cornelius fuisset Granatae. Respondit Cornelius Granata.
quod sic. An regnum illud haberet aliquos portus maris. Respondit Cornelius
quod haberet aliquot portus. Et statim coniecturauit Cornelius Barbarossam
aliquid locutum fuisse de Granata et Tripoli.

Kayıt Özeti

[ s. 53 ] Zira aralarında asla hayırlı bir şey olmayacaktı. Büyük bir canavar misali Kayzer Karl’a karşı semirip duruyordu.
Cornelius cevapladı: Ayas Paşa’ya sıhhatini sorduğundan dolayı teşekkür ediyor ve şerefiyle işin içinden çıkmayı başarabilirse tavsiyesini asla göz ardı etmeyecekti.
Silezyalı sözü aldı: Ayas Paşa ile Kasım Paşa arasında Cornelius’u İran seferine götürmekten bahis açılmıştı- ancak bu lakırdının devamı gelir miydi bilmiyordu.
Bunları duyunca Cornelius telaşlandı ve padişahın babası Selim’in Macar Kralı Vladislav’ın elçisi Bélai Barnabast’ı [Berley Barlabas] doğu seferine nasıl da yanında götürdüğünü hatırlayıp dehşete düştü. Silezyalıya becerebilirse bunu engellemesini söyledi. Ayrıca efendisine Cornelius’un bunca işten sıkıldığını ve evde oturmak istediğini, hatta o yüzden de İspanya’ya dönmeyi dahi düşünmediğini iletmesini söyledi. Cornelius’un bunları söylemekteki amacı, [Türklerin] Cornelius’un Rumeli’de asker bulunmamasını fırsat bilerek Kayzer Karl’ı buraya savaş açmaya teşvik etmesine dair olası şüphelerini ortadan kaldırmaktı. Silezyalı bunları ileteceğini söyledi.
İbrahim Paşa hakkında: Bir daha asla Rumeli’ne dönmeyeceğini inanılıyordu. Zira diğer paşalar kendisi aleyhine bir hisler beslemekteydi.
Kostantiniyye’ye sadaret kaymakamı olarak [Custodia Constantinopolis], efendisi Ayas Paşa’nın damadı olan Silistre Sancakbeyi bırakılacaktı (Bu sahiden de böyle oldu ve şu anda o başkentte kalmaktadır).
Haziran’ın ikinci günü Cornelius çavuşlar rehberliğinde padişahın divanına götürüldü. Burada yalnız Ayas ve Kasım paşalara denk geldi; zira Hayrettin Paşa, nam- ı diğer Barbaros, Kostantiniyye limanından yirmi sekiz mayısta ayrılmıştı.
Yemek esnasında uzunca Almanya’dan ve ne kadar çok ve gösterişli şehirleri olduğundan bahsedildi. Çeh memleketi [Bohemia] de böyleydi. Prag şehri tahkim edilmiş miydi? Peki nehir yatağı başka tarafa kaydırılabilir miydi?
Ayas Paşa ayrıca Cornelius ile uzun uzun hizmetkarı Silezyalıyla ilgili sitayişle konuştu ve hukuku iyi bilen hayırlı bir Müslüman [optimum Thurcam] olduğunu söyledi. Ardından da Cornelius’a daha önce hiç Afrika’da ya da Trablusgarp’ta [Tripoli Aphricæ] bulunup bulunmadığını sordu. Cornelius “hayır” dedi.
Ardından Cornelius’a Gırnata’da bulunup bulunmadığını sordu. Cornelius olumlu yanıtladı. Bu diyarın denizde hiç limanı var mıydı? Cornelius birkaç limanı olduğunu söyledi. Ardından Cornelius derhal Barbaros’un Gırnata ve Trablusgarp’la ilgili bir şeyler söylemiş olduğunu tahmin etti. [ s. 53 ]

Kaynak Bilgisi
Antal Gevay., Urkunden und Actenstucke zur Geschichte der Verhaltnisse zwischen Oesterreich, Ungern und der Pforte im XVI. und XVII. Jahrhunderte, Wien, (1840 [1838]-42).