Habsburg elçileri Hieronymus de Zara ve Cornelius Duplicius Schepper'in 1533 tarihli nihai raporu / sefaretname. (31. sayfa)
Lâtince.
fieret mentio, dixissetque Hieronymus de Zara interfuisse Reginae viduae et Palatini
Palatini conuocaie Húngaros ad Electionem noui Régis, non potuit aliud responderé Aloysius Grilli, quam lus esse in armis.
Vigésima secunda lunij uocati sunt Oratores Regij ad Ymbrahimum Bassam qui ijsdem dixit in ipso statim principio. ,
Qualiter per bona verba ipsorum impetrassentpacem pro Serenissimo Rege Ferdinando, Mullos Oratores id conatos, sed ipsos primos id esse adeptos.
Pacem eam non ad anuos decem aut viginti sed ad perpetuum duraturam hoc est quamdiu Ferdinandus Rex uellet : et eam seruaret.
In Confìnijs quœcunque commissa essenti nunc cessatura, Nam accepisse se literas quibus nostri signiíicabantur inuasisse Turcas et prœsertim Croatie Comités, quae neutrarum essent partium. Nunc haec omnia cessatura, ñeque Galìinam ñeque ouum cuiquam ademplum iri amplius.
Quod autem multa mala accidissent, non esse mirandum eo quod ad hunc vsque diem, nihil esset conclusum, Induciarum autem tempore longe plurima solere fieri.
Id quod haberet in Hungariae Regno Ferdinandus Rex id illum obtenturum et sibi seruaturum.
Cum lohanne Rege, si transìgere possit, bene quidem, Quicquid ipsi Interse fecerint, id gratum futurum magno Caesari et sibi.
Datam esse Aloysio Gritti omnem potestatem ordinandi limites in eo Regno.
Hœc esse, quae Ferdinandum Regem concernèrent.
Quantum ad Imperatorem Carolum allinei.
Mittat Oratores suos ad fçlicem portam, si pacem uelit. Interim non
molestabiiur , si modo ipse non moleslet, Si uero ipse eos molestare uoluerit , tunc se illi responsuros in molestando , et non ipsi modo Carolo , sed et toti mundo.
Et subiunxit enumerare bona pacis ualde copiose. Et certe in omnibus sermonibus suis inuenimus ipsum ualde abhorrentem à Bello: et desyderantem vbique pacem esse.
Postea dixit seruilores principum sicut essent Oratores Regij ibi praesentes, multa bona posse faceré apud Dominos suos, Id quod praefati Oratores
intellexere ipsum innuere uelle, vt principes suos ad pacem horiarentur.
Et quia fama erat passim seminala Georgium Grytii missum iri à fratre suo Aloysio cum triremibus illis ad occupandam Clyssam, Segniam et alia
mevzusu açıldı ve Hieronymus de Zara dul Kraliçenin [Maria] ve Palatin’in yanında bulunmuş olduğunu, Macarların yeni kral seçmek için toplanacağını söyledi; Alvise Gritti ise “Hak kuvvetten doğar” dışında bir cevap veremedi.
22 Haziran'da Elçiler İbrahim Paşa'nın yanına çağrıldılar ve paşa derhal konuşmaya başladı:
Her ne kadar şimdiye kadar pek çok elçi bunu denediyse de, Haşmetlü Kral Ferdinand için sulh elde etmeye kadir olan ilk elçiler onlar olmuşlardı. Barışı on ya da yirmi yıllığına değil, ebediyen tesis etmek isteyen Ferdinand Kral'ın isteği kabul edildi.
Serhatlara verilen emirler neyse artık nihayet verilecekti. Eline geçen mektuplarda bize gösteriliyordu ki [Nemçeliler] Türkler’e ve tarafsız olan Hırvat Kontlarına akın yapmakta imişler. Şimdi buna son verilecek. Ne bir tavuk ne de yumurta gasp edilecekti.
Kral Ferdinand'ın Macaristan'da elinde bulunan yerler elinde kalacak ve bunları muhafaza edecektir.
Kral Yanoş becerebilirse [Kral Ferdinand'la] aralarında halletsinler, bu hem kendisini [İbrahim'i] hem de Sultan'ı çok memnun edecektir.
Macaristan sınırlarını tayin hususunda Alvise Gritti'ye tüm yetkiler devredilmiştir.
Bu Kral Ferdinand ile ilgiliydi. Kayzer Karl'a gelince:
Babü's- sa'adet'e elçiler yollayıp sulh elde edebilir. Bu arada eğer kendisi tahrik etmezse, kendisine de te'addi edilmeyecektir. Ancak eğer rahat durmazsa, cevaben sadece Karl değil bütün dünya karşılık bulacaktır.
Sonra uzun uzun sulhun meziyetlerinden bahsetmeye başladı. Hakikaten de bütün nutuklarında savaştan nasıl çekinmekte olduğunu ve her daim barış arzuladığını duymaktayız.
Ardından, huzurdaki kraliyet elçileri gibi hükümdarların hizmetkârlarının, efendileri nezdinde pek çok hayırlara vesile olabileceğini söyledi. Elçiler bundan paşanın kendilerine, gidip hükümdarlarına sulh bağlamayı telkin etmeleri gerektiğini söylemek istediğini çıkardılar.
Etrafta dolanan Giorgio Gritti’nin kardeşi Alvise tarafından kadırgalarla [triremibus] Klis, Senj ve Majesteleri Kral’a ait sair kıyı yerleri işgale gideceği dedikodularına gelince; [ s. 33 ]