Habsburg elçileri Hieronymus de Zara ve Cornelius Duplicius Schepper'in 1533 tarihli nihai raporu / sefaretname. (14. sayfa)
Latince
[ba]stardas quam grossas eo profecturas. Alias decem parari Gallipoli. Prêter decena
trirèmes missas contra el belhuomo siracusanum quemdam militem, qui
vnum Galeonum habet cum quo diu exercuit Pyraticam , et multa mala Thurcis
fecit et adhuc facit. Eas trirèmes esse missas ad Cortegolum qui est in
Rhodo ex parte Thurcarum, esse preterea treginta sex fustas et galiottas ,
praeter innumerabiles alias fustas et ñaues: cum intentione irrumpendi in Apuliam,
vbi primum Caesar Karolus contra Barbarossam tenderet prout fama
erat ipsum iturum.
Quod ad restitutionem insulç Argel pertinet, Caesarem Thurcarum neque
posse si uellet, neque uelle si posset eam restituere. Ideo pacem fieri non
posse si non esset aliud medium quam restitutio insulae Argel.
Responderunt Oratores. Quid si Caesar Thurcarum prohiberet excursiones
barbarossae ab hispania et alijs partibus Caesareis.
Respondit Gryti. Ita illum faceré posse. Sed Barbarossam sine adiutorio
Thurcarum occupasse Argel, et sic tanquam suam tenere, tametsi sit seruitor
magni Caesaris Thurcarum. De ijs omnibus se locuturum cum Imbrahimo Bassa
et cum ipso Caesare Thurcarum. et postea se de singulis responsurum.
Quod ad comprehendos omnes principes et Potentatus Christianos in
hoc foedere attinet Mirari se dixit quomodo Caesar uellet omnes Principes
comprehendi in ea pace , ex quo ipsorum voluntatem non potuisset scire post
responsum scriptum a Hieronymo, eo quod nemo Principum apud eum fuisset
interim, Inferens negocium ab oratoribus non uere aut recte agi, sed queri
modum postergandi, soluendi, et diíTerendi obsidionem Coronis.
Ad quod respondit Cornelius, Decimo tertio Martij uenisse Vespasianum
de Zara ad Regem, postridie discessisse comitem Nicolaum de Salm. Venisse
illum decimo nono die Alexandriam. Literas Caesaris esse de vicésima sexta
Martij. Nescire se consilium Caesaris Karoli, Forte hoc ideo accidisse quia
cum sciret Rarolus Caesar Hieronymum missum esse ad Thurcas : tractasse
cum Papa et cum alijs Principibus in omnem euentum super hoc. Hinc, ea ipsa
scripsisse ad fratrem suum Ferdinandum.
Adiunxere ijdem Oratores et aliam rationem. Forte Rarolum Caesarem
hec pro officio suo faceré qui pacem cuperet inter Christianos omnes. Hoc
enim esse Imperatoris uere Christiani.
Respondit Gryti. Id fieri posse.
Adiunxit Cornelius. Quantum ad Coronem attinet, nullum modum queri
postergandi, soluendi et differendi obsidionem Coronis ; neque moram etiam
[ s. 16 ] baştarda ve mavna oraya gidecekti. 10 gemi daha Gelibolu’da hazırlanmaktaydı. Ayrıca, 10 kadırga [triremes] Siraküzalı Beyefendi [el belhuomo siracusanum] lakaplı askere karşı yollanmıştı. Bu kimse uzun süredir korsanlık [Pyraticam] yaptığı kalyonuyla Türklere pek çok hasar vermiş ve vermeye devam ediyordu. Bu kadırgalar [triremes] Rodos’taki Cortegolum’a yollanmıştı. Bunların dışında 36 pergan ve kalyata ile sayısız başka pergan ve barça vardı. Amaç, rivayete göre Kayzer Karl’ın Barbaros’a karşı hareket etmeyi düşündüğü Puglia’yı vurmaktı.
Argel Adası’nın iadesine gelince, Padişah istese bile veremez, verebilse bile vermek istemezi. Argel Adası iade edilmeden barış yapılamayacaksa, sulha imkansız gözüyle bakılmalıydı.
Elçiler cevapladı: O zaman Padişah Barbaros’u İspanya ve Kayzer’in diğer memleketlerine yaptığı akınlarından men etmeliydi.
Gritti cevap verdi: Bunu yapabilirdi. Lakin her ne kadar Barbaros Padişah’ın hizmetkarı olsa da, Argel’i kendi başına işgal etmiş ve öyle elinde tutuyordu. Bu mevzuların hepsini İbrahim Paşa’yla ve padişahla görüşecekti; ardından da her birine cevap verecekti.
Bütün Hıristiyan Kralları ve ekabiri bu sulha dâhil etme hususuna gelince; Kayzer’in herkesi dahil etme isteğine şaşırmıştı. Onların isteklerini bilemezdi zira Hieronymus’un yazdığı cevaptan sonra hiçbir prens o arada kendisinin yanında bulunmamıştı. Paşa elçilerin müzakereleri adilane ve dürüstçe icra etmediklerini ima ediyor, Koron kuşatmasının hafifletilmesi ya da kaldırılması talebiyle zaman kazanmak istediklerini addediyordu.
Cornelius buna cevaben Martın 13’ünde Vespesianus de Zara’nın Krala vardığını ve ertesi gün de Kont Nikolaus de Salm’ın ayrıldığını söyledi. Ayın 19’unda İskenderiye'ye [Alexandria] gelmişti. Kayzer’in mektupları 26 Mart tarihliydi. Kayzer Karl’ın düşüncesini bilmiyordu. Belki de Kayzer Karl Hieronymus’un Türklere yolladığını bildiğinden böyle olmuştu. Bu hususta Papa ve diğer krallarla görüşmüştü. Ardından da kardeşi Ferdinand’a yazmıştı.
Elçiler ayrıca bir öneride daha bulundular. Belki de Kayzer Karl bunu bütün Hıristiyanlar arasında barış arzu ettiğinden yapıyordu. Nihayetince bu pek Hıristiyanca bir hareketti.
Gritti cevap verdi: Belki de öyleydi.
Cornelius ekledi: Koron bahsine dönersek, hiçbir şekilde Koron kuşatmasının bırakılmasını ya da ertelenmesi talep edilmemektedir. Mühlet de [s. 16 ]