Habsburg elçileri Leonard von Nogarola ve Joseph von Lamberg'in 1532 tarihli nihai raporu / sefaretname. (15. sayfa)
Almanca
41
vorwisen des kaiser nie schliefen sonder dem kaiser anzeigcn vnd wil dy fachen mit dem pestcn furdcrn villeicht gibt gor das es guet wirr Er habe gedacht wir hcten im anfang vnd auf ein mal vnser fachen wie pey In der gcprauch ist furtragen darauf Er vns ein antbort gehn her Joseph wais wol das er Sy zu kanstanpol mer dan Einmal so sss bcgert für sich gelassen Darauf wir gesagt wicr Hahn ver- hoft der kaiser solrc auf vnsern ersten furtrag der auch zimblich vnd pilich ist vn- scrn kunig für den weida angesehen Hahn dy weil wir ahcr hcfundcn das nir besche- hen mugcn Hahn wir zu entlichn heschlus damit sy vnsers kunigs gerecht gemuer zw friden vnd guerer anikeir schpucrn endekn muessen Darauf wir ahgeschaidcn Auffolichcs haben wier vns cntlich versehen der wascha solte weiter vnd für- derlich mit vns in fcrerj Handlung khomen sein aber nit beschehen sonder hat vns allso von tag zw tag aufzogcn vnd mit dem hör furter zogen vns mit Ime pis gen Ecsckh gcsucrt daselbst hat er vns am 17 tag des maners Julj einen gefangen der in wossen aus dem folkh so daselbsthin gerätst von Inen gefangen word zuegeschikt vnd vns etbas mit Einem zorn vnd verdrus zue empören ob vns das Recht gedeucht das vnss vnfer khunig vm friden hinein schikt vnd mitler zeit wider sy in Wossen Raiscn lasset des mugcn mugcn wir vns ob Visen gefangen erkunden Darauf wir Ime geantbort Sy kundten soliches vnserm khunig nit verargen dy weil er Nun durch des kaiser anzug so er Mit hors kraft auf sein,' land tuet sicht das wir kein friden Erlangen mugen vnd dy weil dy wosncr auch vnser leut dasselbst an gra- nitzn täglich dermassen gegen einander handln demnach khuncIcrLH M' auch nit also stil halten vnd des straichs allein von Inen warten so aber ein friden beschlosen wurde soln sy an zweifl sein er wurde von vns so wol als von Inen gehalten Des andern tags das ist am 16 Julj hat vns der wascha wider für sich be- rueft vnd dy Handlung so wir zw weissenburg mit Ime gcthan darauf er Ime ein bedacht genomen vcrneut vnd weiter gesagt sein durchlcichtigister kaiser sey albeg dahin gcnaigt wer friden an in suecht das er dem friden nir abschlahe vnd so wir den mit einem Rechten Herzen suechen so werden wir den haben vnd Er sey vns gehn darauf vns bricf so sein kaiser vnserm khunig deshalbn schreibt zuegestelt werden sein kaiser habe mit vnsern kunig kein feintschaft vnd nichy mit Ime züthuen aber wider den khunig von yspania der sich allcnthalbn wider sy bewirbt vnd gros gcschray das er dy rurkn bekriegen wil auss gen lasst den wil sein kaiser suechen er torfte nit in dy turkcy ziehen Sy weln Ime in sein haim komen Darauf wir Ime geantbort das wäre vnserm Hern kunig ein from- der friden dan der türkisch kaiser so er scinenen brueder den Ro khaiser suechen wolt muest durch seiner LH M' lande ziehen wo kunte Jer M' solichs wider der
[s. 41] padişahın bilgisi olmadan karara varamazdı. Bu konuyu padişaha açıp elinden geldiğince anlatacaktı. Belki de Tanrı hayırlı bir sonuç nasip ederdi. Paşa, mutat olduğu üzere, maslahatımızı ilk konuşmada tümüyle aktardığımızı düşünmüştü. Bu yüzden de bize cevabını bildirmişti. Bay Joseph [zaten] İstanbul’da birden fazla kez kendisiyle görüşme talep edip buluşmuştu.
Buna cevaben padişahın, Kralımızın voyvodaya dair haklı talebiyle ilgili ilk ricamızı kabul edeceğini umduğumuz söyledik. Ancak bunun gerçekleşmesinin mümkün olmadığını fark etmiştik. Kralımızın samimi niyetini ve hayır dileklerini zaman içinde keşfetmelerini temenniyle oradan ayrıldık.
Bu görüşmeden sonra paşanın tekrar bizimle irtibata geçeceğini düşünmeye başlamıştık, ama böyle bir şey olmadı. Her geçen gün biz de orduyla ilerliyorduk ve Ösek’e kadar geldik. Temmuz’un 17’sinde bize Bosna’ya giderken yakalanan bir esiri yolladı ve öfkeyle kralın bizleri barış için yollamışken aynı zamanda Bosna’ya adam yollamasının yakışık alıp almadığını sordu. İstersek esire sorabilirdik. Sonra kendisine cevaben bu şekilde kralımıza kızamayacaklarını, zira Padişah ordusunu sefere çıkarmış ve bütün kuvvetiyle ilerlerken biz sulh elde edemezdik. Bosnalılar da sınırda her gün adamlarımıza karşı hareket ederken Majesteleri Kral yerinde oturup Türkleri bekleyemezdi. Ancak bir sulh bağlanırsa tereddüde geçeceklerdi ve hem bizim hem de onların tarafından bu barışa sadık kalınacaktı.
Ertesi gün, 18 Temmuz’da, Paşa bizi tekrar yanın çağırdı. Belgrat’ta kendisiyle yaptığımız konuşma aklına takılmıştı ve haşmetli padişahın her zaman barış isteyenlerle sulh bağlamaya meyli olduğunu söyledi. Biz de samimi bir kalple talep ettiğimizden ötürü sulh teklifini geri çevirmiyordu. Bize padişahtan krala yazılmış bir mektup verdi. Padişah’ın kralımıza bir düşmanlığı ya da kendisiyle alıp veremediği bir şey yoktu. Ancak sürekli kendisine karşı faaliyette bulunup Türklere karşı savaşacağını haykıran İspanya Kralı’na karşı harekete geçmişti. Padişah onu bulacaktı; [Şarlken’in] Türkiye’ye gelmesine gerek yoktu; zira Padişah onu kendi evinde bulmak istiyordu.
Bunun üzerine cevaben bu tarz bir sulhun kralımız nezdinde beyhude olduğunu, zira padişahın ağabeyi Roma Kayzeri’ni bulabilmek için Majesteleri Kral’ın topraklarından geçmesi gerektiğini söyledik. Nasıl olacaktı da Siz Majesteleri [s. 41]