I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, 18. sayfa)
I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, Latince)
20
nuntii. nihil audire aut a quoquam intelligere potuimus. cum fuerimus in
terclusi et a nemine potuerimus quicquam accipere. ibraim. Scitis ne exer
citum domini vestri esse profligatum. Responderunt Mundi nescimus vbi et
per quem. ibraim. A wayuoda iranssyluaniensi interrogarunt. vbi et quan
do hoc factum est. ibraim. bex vester fecit obsidere castrum irinciniense in
cuius obsidione habuit Aou hominum quos omnes wayuoda cum SSM pro
fligauity et tormenta bellica omnia accepit liescitur autem vbi iiex vester
nunc agat siue Prage siue in cermania. besponderunt Muntii hion dubita
mus quin dominus noster tot gentes contra wayuodam mittere possit sed
hactenus vltra Sooo virorum aduersus ipsum non misit. iohannes autem si
cum omnibus colonis et.hominibus quos in tota ditione sua nunc habet
vnacum gallinis et pullis suis insurgeret vix aut non posset facere numerum
Stiooo ouare dubito ficticium hoc esse famamque incertama quam sPero
dominationem vestram infra triduum vel quatriduum habituram certiorem.
ibraim. quale castrum est irincinium. besponderunt nuntii. castrum per
se munitissimuma cui Mandoralbense aut aliud quoddam in tota iiungaria
simile esse non afiirmaremus ibraim. iiabet ne flumen aliquodtprope ca
suum. Muntiifiiabet ibraim. quod nomen illi est. nuntii. waga. ibraim.
Potest ne flumen illud abduci et in aliam partem diuertia ita quod citra
illius transitum oppugnari possit. Responderunt Nuntii Non potest ibraim.
Ab alio latere qualia habet propugnacula et turres. potest ne tormentis bel
licis concuti et expugnari. Responderunti nuntii. i-iabet multa propugna
cula et fossas et aggeres tam densos et bene compactos vt castri superfities
vix bene conSpici possit ibraim. viam qualem habeta planam ne an angu
stamP besponderunt Muntii Planiciem nullam habeta sed viam arctam et
strictam vt currus alteri obuians cedere non possita et si hoc homines in prbn
sidio castri locati fuerint tria millia hominum intrare volentium facile arcere
possent ibraim. quis conSuluit domino vestro vt postquam tam arctus est
castri introitus gentes suas ad oppugnationem illius miserita et easdem in
perditionem voluntariam abegerit besponderunt Muntii bominus noster
multos habet peritos artifices qui castra longe fortiora- nuncivsque oppugna
runt et obtinuerunty quos semper ad castra que lexpugnare intendit premit
tere solet ad speculandum et lustrandum illa vbi facilior sit oppugnatio et
labefactatio a ne homines multos amittat et expensas inutiles faciata quos cre
dimus maiestati sue consuluisse vt castrum irinciniense obsederit ibraim.
Si castrum illud haberet gentes et victualia in bona copia posset ne domino
[20] Elçiler: Kendisinden hiçbir haber varamadı; tecrit edildik ve kimseden bir şey alamıyoruz. İbrahim: Efendinizin ordusunun yenilmiş olduğunu bilmez misiniz yani? Elçiler cevapladı: Nerede ve kim tarafından? İbrahim: Erdel Voyvodası tarafından. Sordular: Nerede, ne zaman? İbrahim: Kralınız Trençin Muhasarı sırasında [Trencsén vármegye]sırasında 40 000 adamıyla Voyvoda’nın 36 000 askerine yenik düşmüştür. Toplarını tümüyle yitirdi ve şimdi Prag’da mı yoksa Almanya’da mı olduğunu kimse bilmiyor. Elçiler cevapladı: Şimdiye kadar efendimiz 8000 nefer bile yollamazken şimdi niye o kadar adamı Voyvoda’ya karşı yollamış, şüpheli. Yanoş topraklarındaki bütün adamlarını, hatta tavuklarını ve horozlarını dahi ayaklandırsa, 36 000 kişiyi bir araya getiremez. Bu yüzden bu haber uydurulmuş ya da henüz kesinleşmemiş olmalıdır ki zat- ı alinizin üç-dört gün sonra daha kesin bir malumat alacağını umuyorum. İbrahim: Bu Trençin nasıl bir kaledir? Elçiler cevapladı: Çok çetin bir kaledir; ne Belgrad’ın ne de Macaristan’daki başka bir kalenin ona benzediğini söyleyebiliriz. İbrahim: Kale yakınlarında hiçbir nehir yok mu? Elçiler: Var. İbrahim: Adı nedir? Elçiler: Vag [Waag/ Waga]. İbrahim: Bu suyun yatağı değişitirilip başka tarafa çevirilemez mi? Böylece suyun geçiş yolundan girilerek kale düşürülebilir. Elçiler: Suyun yatağı değiştirilemez. İbrahim: Öte yandan, kuleleri ve rampaları nasıldır; toplarla dövülemez mi? Elçiler cevapladı: Rampaları pek çoktur; hendekleri ve çukurları yoğundur; kalenin cephesi zar zor gözükür. İbrahim: Yolu nasıldır, düz ya da dar mıdır? Elçiler cevap verdi: Düzeltisi yoktur, yolu öyle dar ve sıkışıktır iki vagon karşı karşıya gelse biri diğerine yol veremez; ve şayet 300 kişi kaleye müdafii olsa 3000 kuşatmacıyı tutar. İbrahim: Efendinize kim girişi bu kadar sıkıntılı bir kaleyi kuşatmak için asker yollayıp zayi etmesini tavsiye etmiştir? Elçiler cevapladı: Efendimizin pek çok tecrübeli mühendisi vardır ki şimdiye kadar daha güçlü kaleleri bile alt etmişlerdir. Kralımız fethetmeye niyetli olduğu kaleleri önceden bunları gönderir ki kalenin nerede zayıf ve sallanmaya meyilli olduğunu görüp tahlil etsinler ki böylece fazla asker yollayıp gereksiz harcamalar yapmak zorunda kalmasın. Zannımızca bu mühendisler majestelerine Trençin Kalesi’ni ihata etmesini tavsiye etmişlerdir. İbrahim: Eğer bu kalenin yeterince asker ve erzağı varsa [20]