Mohaç Meydan Muharebesi’nden yaklaşık bir hafta sonra Arşidük Ferdinand’ın Macar Kralı Layoş’a Mektubu.
LATİNCE
Gevay’ın verdiği bilgiye göre, Arşidükün katibi Johann May tarafından yazılmış ve Arşidük Ferdinand ile başkatibi Leonhard Harrach tarafından imzalanmıştır.
Serenissimo Principi et Domino Domino Ludouico Dei gratia Hungarie et Bohemie etc. Regi, Marchioni Morauie etc. Fratri et Sororio nostro Colendissimo Ferdinandus eadem gratia Princeps et lnfans Hispaniarum, Archidux austrie, Dux Burgundie etc.
Salutem et Commendationem, ac fraterni amoris continuum incrementum. Serenissime Princeps, frater et sororie noster Colendissime. Pridie ad aures nostras peruenit clades, quam audimus non sine magna animi nostri consternatione Serenitatem vestram perpessam esse à crudelissimo Turcarum hoste, Certe non videmus nos iusto dolore preterire posse communem erumnam rerum Serenitatis vestre, quacum nohis arctissima necessitudinis et amoris simul intercesserit coniunctio, Quid ni ergo identidem indoleamus casum acerbiorem per fortunam rerum omnium arhitram Serenitati vestre obiectum, cuius rehus felicibus et prosperis non potuimus non vsque gaudere? Erit autem eiusdem tamquam Regis pij, constantis, et cordati offitium non postremum, pro sua integritate et magnanimitate, qua ceteros sui ordinis anteit, grauem hunc fortune euentum aequo animo ferre, neque se pati de gradu, quod aiunt, deijci, imò quod se suaque omnia Deo lmmortali commendet, sperans in eius immensam benignitatem et misericordiam, qua oportune impetrata, cladis predicte iacturam, vel foenore, recuperare queat. Interea vero gentes quas in Regno suo coactas et auctas habet non patiatur egredi presidia, et longius excurrere, donec subsidia maiora et ampliora aliunde mittantur, que etiam in persona propria à Bohemis et Morauis implorare poterit, modo Regnicolis suis apud se constitutis non subolescat, eam per fuge salutem ab eis deflectere velle, sicut ipsamet optime facere nouit. Nos enim, vt antea saepius eam per nostras admonuimus, apud lmperij sacri Status pro subsidio repentino egimus, quod etiam obtinuimus, Neque etiam vlli opere labori,.et studio parcimus, quo eiusdem subsidij auctarium non modicum à nonnullis alijs lmperij prefati Principibus et Prouincialibus denique nostris obtineamus, illud nunc in Tyrolensi Conuentu nostro ab eisdem effiagitantes, Dabimus itaque operam vt quam celerrime mittatur. Enimuero more impatientes aperto videmus rem sine communi periculo tam suarum quam rerum nostrarum differri non posse, Rogantes nihilominus Serenitatem vestram enixe pariter et hortantes, vt contemplato Christi nomine se sciat orthodoxe fidei nostre ac vniuers Reipublice Christiane negotium agere, in deprimendo hoc insurgenti tam vasto incendio, Ad quod etiam erit eo accinctior et expeditior, vbi cordi habuerit patri defensionem non sue tantum, sed totius Christianitatis, pro qua mori nemo non debet potius, quam vesani atrocissimique hostis insolentiam et insaniam ferre, qui preter truculentiam et virus immanitatis nihil spirat, cogitat, et prefert, Non debet enim diu Serenitas vestra sola hosti exposita esse, que iunctis viribus gentium suarum pro necessitate ac locorum exigentia dispositis, stratagematis alijsque bellicis artibus hosti illudet, quousque subsidia predicta aduolent, Nihil ergo commoueri debet, quasi vereatur se à cunctis destitutam per violentiam Tyranni Turce in iura sua legesque detestandas deuenire oportere, modo paulisper adhuc insultum hostium ferat et protelet. Quam in rebus afflictis sicut in secundis nullo pacto pro posse nostro deserere volumus. Quod libere sibi de nobis persuadere debet Serenitas vestra, quam pro defensione ac incolumitate rerum nostrarum communium iugiter bene valere optamus. Datum in Insprug, Die Septima Mensis Septembris. Anno Domini. M. D.xxvj.
E. Stis. V.
minor frater et bonus sororius
Ferdinandus
Vt Harroch Cancellarius
[İki tarafın elkabı]
Önceki gün üzüntüyle zalim Türk düşmanlarımızın elinde maruz kaldığınız felaketin haberini esefle dinledik. Şimdiye kadar yaptığınız işlerden hazzettiğimiz şekilde kaderin size oynadığı bu oyuna da çok üzüldük. Ancak bu, (siz) dindar, azimli ve arif Kralın son icraatı olmayacak: Zira siz dürüstlüğünüz ve alicenaplığınızla her zaman benzerlerinizin önünde ilerlersiniz; kaderin cilvesi olan bu talihsizliğe de sebatla göğüs gerip, bahtınızı Tanrı’ya emanet edip, onun sonsuz merhamet ve iyiliğinden sual etmeyip, bu felaketin üstesinden gelecek ve (kaybedileni) kazanacak güce sahip olasınız. . . . Biz de Kutsal İmparatorluk Meclisi’nden yardım istedik, ve elde ettik; emekten ve zahmetten kaçınmadık ve sair İmparatorluk Prens ve Şehirlerinden yardım aldık: Şu anda Tirol tarafında toplanmış olan bu kuvvetler için emir verdik ki çabucak yola koyulsunlar. Görüyoruz ki hepimizi tehdit eden bu tehlike hem sizin hem de bizim çabamızla bertaraf edilebilir. Yine de cenab- ı alinizden rica ediyoruz ki İsa’nın adını hatrından çıkarmasın ve bilsin ki mevzu hem dinimize hem de bütün Hristiyan alemine dokunmaktadır. Bu devasa ateşi söndürmek için hem kendi yurdunu savunmak, hem de tüm Hristiyanlığın selameti adına hazır ve amade olacaktır. Hristiyanlığın selameti için düşmanın vahşi zulmüne katlanmaktansa ölmek evladır. . . . Ne iyi günde ne de kötü günde, hiçbir dostumuzu terk etmek istemeyiz. Zat- ı Şahaneniz’in bizi ikna etmek istediği her ne ise, müdafaa ve güvenliğimiz için ortakça o hususta hareket etmek isteriz. Innsbruck’ta, 7 Mayıs sene 1526’da verilmiştir.
Zat- ı Şahaneniz,
Hayırhah kardeşiniz
Nişancı Harroch