Giacomo Contarini'nin Venedik Docu Leonardo Loredan'a yolladığı 37 sayfalık mektubun Mustafa ve Yahya Paşalar hakkında olan bölümü.
çeviri kontrol edilecek.
Del grandissimo poter suo di gente, et de le qualità di quelle.
Si atrova haver el prefacto signor al suo governo im prima dui bassà, l’uno di qualli è nominato Mostafà bassà, et l’altro Achia bassà. Et questo Mostafà vien tenuto huomo sapientissimo, tamen non molto in gratia dil signor, per quanto vien dicto; et questo, per il nome universsal da tuti, de’ esser grandissimo manzador; et hè tenuto esser de la seta de lo Ardevelli, che a presso di noi si chiama Sophì. L’altro, Achia bassà, hè huomo grossissimo, et mostralo anchora nel viso et ne la persona, per esser homo pingue et pieno in volto. Costui hè manzador sencia discretion nè prudentia alchuna, tutavia non manifesto al signor, ma sì ben a’ marchatanti et altri, che per experientia el sanno, chomo la nation nostra. Maxime perchè, quando fu creato bassà, el nostro baylo, con alchun altri de noi, andassimo a la congratulation sua, et inteso noi esser con le mano vote, ne fece star per primo uno buon pezo da basso ne la sua corte, fazandone dir che l’era in el seraglio da le done, et che lui havea da far. Poi per altra via, per il mezo de alchuni sui rufianeli, ne fece intender che ’l non si andava a visitar simel sorta di bassà sencia presenti. La qual cossa intesa, si partissemo, et ritornati da lì alchuni giorni poi con uno honoratissimo presente, et trovando el dicto esser andato a la sua moschea, per esser venere, lo aspectassimo. Il qual ritornato, et vistone con buon ordine, ne fece subito intrar dentro da la sua corte; et prima che ’l si scalzasse gli stivali, nè si posasse ponto, cussì sudato chomo l’era et im piedi aceptò dicto presente, facendone offerte amplissime, che noi potessimo comandar et disponer etc.
Padişah'ın emrinde ilk olarak iki tane paşa hakkında.
Bahsedilen paşalardan biri Mustafa Paşa, diğer ise Yahya Paşa. Mustafa Paşa son derece bilge bir kişi olsa da Padişah'ın gözdesi değil çünkü zimmetine para geçirdiği ve bizce Safavi olarak tanınan Erdebilli [şah ismail]'den gelen ipeklere el koyduğu herkesçe bilinen bir gerçek. Yahya Paşa ise hem fiziksel hem de karakter olarak oldukça cüsseli biri. Kendisi tedbir ve ihtiyattan yoksun bir şekilde zimmetine para geçirse de Padişah'a bunu göstermiyor ancak bizim gibi zaman ile tanıdığı tüccarlara ve diğerlerine karşı iyi. Bunun en büyük sebebi, paşa olarak ilan edildiğinde, balyos ve ona eşlik eden bir kaç Venedikli, onu tebriğe gittiklerinde, elleri boş gitmişler. Bunu duyan Paşa, onları sarayın aşağı kötü bir bölümünde bekletti ve onlara Eski Saray'a gittiğini söyletti. [Elçiler] Başka bir şekilde yardakçıları aracılığı ile Paşayı hediye olmadan ziyaret etmemeleri konusunda uyarıldılar. Bunları duyduktan sonra saraydan ayrıldılar ve bir kaç gün sonra oldukça değerli hediyeler geri döndüler ve gördüler ki Paşa camii'ye gitmiş ve oturup beklediler. Geri geldiğinde, hemen arkadan saraya girdi, botlarını çıkardı ve getirilen hediyeleri kabul etti ve kullanabileceğimiz pek çok teklifte bulundu.