I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, 6. sayfa)
I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, Latince)
8
essent diuersum dicturi aut sensuri a palum . cædema et sectionem in frustraa
illeuantes autem iohannem ijdem complices sicut in iiungaria Solent eleuare
custodes syluarum proclamauerunt eum esse regem..quod tamen hactenus
in i-iungaria non est factum nisi de communi omnium regni ordinum pro
cerum et nobilium assensua qui ergo ex illorum ordine in castro vt dictum
est conclusi erantp reique illius atrocitatem nullumque ampliusiremedium
pre manibus esse videbant. ex metu et vt vite sue incolumitati consulerent
assenserunt acclamationia corona vero qua reges iiungarie a multis seculis
coronari consueueruntp ad fideles illius manus-data fuerat quam arripiens
se cum eaj sicut voluita coronari feciu Proceres autem et nobiles postquam
emissi et relaxati fuissent. scripserunt literas per omnes comitatus ad vni
uersos proceres et nobiles iiungarie eisque declarauerunt quo pacto ne
gotium illud confectum esset a quibusque astutijs et fraudulentijs wayuoda
se coronari fecissen quo comperto prelati Procereset nobiles alij qui extra
castrum Tokaij et violentam hanc electionem fuerant et a clade qua iiex
Ludouicus interijt supereranta absque vlla mora conuentum omnium comi
tatuum regni iiungarie ad ciuitatem posoniensem vbi tunc dominus comes
palatinus regni qui primus debet eligere Regem sicut in Thurcia ianicaraga
. solet creare imperatorem conscripserunu in quo quidem conuentu concor
diter et de communi ordinum et Statuum ilegni ibidem congregatorum con
sensu elegerunt Serenissimum et potentissimum dominum iiegem Perdi
nandum dominum nostrum.gratiosissimum ad quem sciebaut regnum illud
hereditario diuinoque et humano iure deuolutum esse eumque via agna
tionisa successionis. et tractatuum ac federum superinde initorum et conclu
sorum concernerea denique iiegem ipsum ex imperiali et regali stirpe ortuma
cui preter prenarrata iure optimo deberetur diadema regium cum sit sapiens
diues virtuosus et potentissimusa wayuodam vero nec deiregiaz prosapia pro
genitumgnec etiam si habuisset tot diuitias quot sibi esse gloriabatura Sede
regia dignuma lix quibus liquido apparet quomodo vvayuoda Sude fuerit.
quare igitur dominatio vestra dicit illum ex consensu cesaris laude fuisse
nobis autem videtura quod si potentissimus cesar voluisset Buda Poiiiiy
debebat alium capitaneum meliorem illicbrelinquere quam ipsum wayuo
dama nos enim iiungari parum vel nihil formidaremus- aut doleremusi si
uandoralbe ztam bonum audacem et virtuosum capitaneum dimisissietp quia
absque periculo recuperaremus illam nec dedisset.occasionem confringendi
et diruendi imenia machinis bellicisa sed aufugisset. inquit ibraim. Recen
[8] Yanoş’u kral ilan ettiler. Ancak bunun olabilmesi için şimdiye kadar her seferinde krallığın ayan u eşfranın meclisinden ortak karar çıkması gerekliydi. Bu yüzden mezkur kalede sıkışıp kalmış olan soylular bu vahşetten kurtulmak için ellerinde başka seçenek olmadığını fark edip, hayatlarını kurtarmak için Yanoş’un krallığını kabul ettiler. Asırlardır kendisine sadık Macaristan Krallarına giydirilen tacı şimdi Yanoş eline geçirip, tam da istediği gibi, başına koydurdu. Buradan kurtulduktan sonra ise bu soylular bütün sancaklardaki Macar ayan u eşrafına mektuplar yazıp müzakerenin sona ermiş olduğunu ve Voyvoda’nın kendisine sahtekarlık ve kurnazlıkla taç giydirdiğini bildirdiler. Bunu öğrendikleri zaman Tokay’ın dışında bu vahşetten uzak kalmış ve Kral Layoş’un hayatını yitirdiği savaştan sağ çıkmış [Mohaç gazileri] olan önde gelen soylular hiç vakit kaybetmeden Macar Krallığı’nın bütün sancaklarından temsilcileri Bratislava Şehri’nde, yani Lord Macaristan Valisi’nin (Comes palatinus regni) Kralı seçmesi – tıpkı Türkiye’de Yeniçeri Ağası’nın İmparator’u seçtiği gibi- gereken yerde, toplanmasını buyurdular. Burada herkesin kararı ve oyuyla Haşmetmeapları Efendimiz Kral Ferdinand’ı seçtiler ki, kendisi zaten bu krallığa hem ilahi vesayetle hem de insan yasasıyla sahip olmuştur. Voyvoda aslında ne kral kanına ne de, öyle olsa bile, övündüğü kadar büyük bir servete sahiptir. Bu yüzden de kraliyet tahtına layık değildir. Bütün bunlardan sonra Voyvoda’nın nasıl Budin’e girebildiği pek ala anlaşılmış olmalıdır. Bu durumda niçin zat- ı aliniz onun İmparator’un kararıyla Budin’e girdiğini söylüyor? Bize öyle gözüküyor ki, bi’l-akis, eğer kudretlü İmparator Budin’e hakim olmak isteseydi, bu Voyvoda’dan daha nitelikli başka bir komutan orada bırakmalıydı. Biz Macarlar çok az hatta hiç korkmazdık ya da üzülmezdik eğer Belgrad bu kadar cesur ve meziyetli bir Komutana sahip olsaydı; çünkü böylece hiçbir tehdit olmadan onu geri fethederdik, bize ne direniş gösterir ne de duvarları dağıtmak için kuşatma aletlerine gerek kalır, zira öylece kaçardı. İbrahim konuştu: [8]