Venedik, 5 Ağustos 1532- Baif’in Rahip Auxerre’e mektubu
Fransızca
Le seigneur Rincon est céans à mon logis retourné non trop sain de son voyage, et n'a arresté que deux jours seulement au camp, où n'a peu riens faire de ce qu'il estoit chargé du roy, c'est assavoir de prier et retenir le Turc qu'il ne vint courir sus aux chrestiens; quoy voyant, s'en est retourné icy, et m'a dit, ledit seigneur Rincon, que le Turc lui a respondu que pour l'ancienne amitié qu'il avoil avecque la maison de France se fust volontiers retiré à sa requeste s'il ne se fust veu si avant, mais que on diroit qu'il se retirerait de paour de Charles d'Espagne, comme ils le nomment, et davantage qu'il se esmerveilloit de ce que le roy faisoit telle requeste à la faveur d'un homme qui l'a si mal traicté et lequel n'est point chrestien, veu qu'il a saccagé le chef de la religion qui est à Rome, et mis et retenu en prison, et pris et rançonné le grand vicaire de sonChriste, et lequel despeulle tous les ans, pleume et pille les chrestiens soubs mnbre de lui venir faire la guerre. Au demourant, ledit sieur Rincon dit merveilles de sa puissance, laquelle est incrédible ils sont seulle- ment quatre-vingt mil avant-coureurs, lesquels marchent deux ou trois journées devant Texercite pour endommager, brasier et gaster les terres de ses ennemys en son camp se treuve trois cens mil hommes
Bay Rinçon biraz hasta olarak seyahatinden döndü ve benimle kalıyor. Türk ordugahında sadece iki gün kaldı ve Kralının ona verdiği görevi ifa etmeye muvaffak olamadı. Görevi Padişaha yalvarıp Hıristiyanların kastına ilerlemesine engel olmaktı. Başaramayacağını anladığında buraya döndü ve bana dediğine göre Padişah kendisine cevaben Fransa hanedanıyla aralarındaki kadim dostluk gereğince seve seve ordusunu geri döndürebileceğini söylemişti- ama şayet bu istek daha önce bir zamanda yapılmış olsaydı! Ancak şimdi geri dönerse insanlar İspanyalı Karl’dan [ki ona böyle hitap ediyorlardı] korkusundan dolayı kaçtığını söylerlerdi. Ayrıca, Fransa kralının böyle bir talepte bulunuyor olması padişahı hayrete düşürmüştü. Zira [Karl] kendisine bu kadar kötü muamelede bulunmuş ve Hıristiyanlıkla alakası bulunmayan bir adamdı. Zira Roma’daki dinlerinin en ulu önderini yağmalamış ve esaret altına tutmuştu. İsa’nın bu en yüce vekiline fidye biçmişti ve [padişaha] kendisine karşı savaş açacağı bahanesiyle Hıristiyanları bunca yıl soyup soğana çevirmişti. Bay Rinçon Padişah’ın inanılmaz kuvveti hakkında mücizevari tanımlarda bulunmuştu: Sadece öncüler seksen bin neferdi ve düşmanlarının topraklarını yağmalayıp yakmak için ordunun iki ya da üç gün önünden gidiyorlardı. Ordugâhta üç yüz bin asker bulunmaktaydı