Kaynak Türü
YAZIŞMA
Cilt No /Belge No
37/268-69
Kayıt Tarihi
Haber Tarihi
Haberin Kaynağının Adı
Bragadin, Pietro
Haber Kaynağının Niteliği
Balyos
Haberin Çıkış Yeri
Haberin Geliş Biçimi
Mektup
Haberin Ulaştığı Yer
Venedik
Kayıt İçeriği

Balyos Pietro Bragadin'in 19 Ekim tarihli İbrahim Paşa'nın İstanbul'dan törenlerle Mısır'a gitmek üzere ayrıldığını ve Sultan Süleyman'ın da saray halkı ile Edirne'ye gittiğini anlatan mektubu

Kaydın Metni

Da Constantinopoli, di sier Piero Bragadin baylo nostro, date in Pera, a dì 19 Octubrio, venute per via di Ragusi.

 

Come scrive esser parti de li el magnifico Imbraim bassà per la Alexandria, el Cayro, Damasco et tutta la Soria per regolare quelle cose : che tutte quelle intrade erano manzate da poi la morte di Cayrbech governador dil Cayro, con tutta quella autorità come la persona dil Signor, acompagnato di qui fino in galia a di 30 dil passato da li bassà et tutti altri signori et sanzachi, et homeni di autorità et lui de mezo, uno gran numero di ianizari solo a cavallo come va el Signor quando el cavalcha ; tutto el popolo a li loci in la terra sopra le mure, de fora in barche come si fa al tempo dil Bucintoro in Venetia : drio la galia cum tante artelarie dal seraggio et altri loci et tanti instrumenti, che non saria possibile narar, nè la gran quantità dil populo. Il Signor li ha dato in sua compagnia per honorarlo 30 chiausci da la Porta et molti altri homeni di auctorità , ianizari 500, assai veste d'oro e di seda per donar de lì, et uno caro grando cargo de aspri, tirado da 4 buffali, 50 milia ducati d'oro, benchè va nel paese che ' l ne troverà quanto el vorà; ha in sua compagnia galie sotil 12, 7 palandarie come galie grosse, 2 nave et 4 fuste che sono velle 25. Ha commission dal Signor di expedirse in mexi 6 ; non pol viver el Signor senza de lui. La matina a bona hora montò in fusta et lo andò a trovar esso Signor forsi 50 mia lontan, che l'era sorto et stete li fin che fece vela. Scrive lui Baylo tolse combiato da lui, qual li fece le più dolze el humane parole et abrazamenti e tochar de man basandoli la spala et tocharsi testa con testa; che ne erano presenti molti sanzachi et homini da conto, che tutti se maraveglio de tal demonstratione, cum recomandarli li consoli si de Alexandria come de la Soria, et li frati di Hierusalem. Et scrive haver expedito el comandamento del Signor che ' l fa in favor di dicti frati, qual l'orator nostro ch'è stato si fatichò tanto per averlo, ma poi la sua partita era andato in oblivion, ma ha fato serà il tutto ritornato in pristinum in Hierusalem per li frati.

 

El Signor parti di qui a dì 13 di l'instante per Andernopoli cum el magnifico Aias bassà et parte di la Porta cum la matre et le sultane ; starà fino al ritorno dil magnifico bassà Embraim. Ha lassato qui a Costantinopoli il magnifico Mustafa bassà, dui deferderi e li chadileschieri, si che è rimasto el ditto bassà; et per esser mal conditionato di gote, passa quatro di di Porta.

 

Scrive il Signor voria un bel rubin e altre zoie belle comprar; et scrive, se la Signoria vol, il balasso ditto ficieto si potrà vender ben.

 

Scrive s'è hauto aviso el primogenito dil signor Sophi esser intrato in Tauris et il fratel minor che tolse la sedia per suo nome immediatehavergela consegnata et lui esser stà mandato in Corasan al governo di quella provintia et l'altro in Bagade et esser signor pacifico.

 

Item, scrive, de li a Constantinopoli tutto passa bene etc.

Kayıt Özeti

Balyos Pietro bragadin'in 19 Ekim [1524] tarihli İstanbul çıkışlı Venedik'e Dubrovnik üzerinden ulaşan mektubu,

İbrahim Paşa önce İskenderiye sonra Kahire ve Şam ve tüm Suriye'deki kontrolü yeniden sağlamak ve Kahire beyi Hayır Bey'in ölümünden sonra eriyip bitmiş gelir meselelerini yeniden düzenlemek için padişahın tüm yetkilerine sahip bir biçimde İstanbul'dan yola çıkmış. Geçen ayın 30unda [Eylül] yola çıkan paşaya tüm vezirler, diğer beyler ve sancakbeyleri çok sayıda yeniçeri eşlik etmiş. Sadece Sultan Süleyman at üzerinde onlara eşlik etmiş. Tüm halk duvarlara tırmanıp izlemiş, bazıları ise kayıklara binip gelmişler aynı Venedik'deki Bucintoro töreni zamanı gibi. Ne [İbrahim paşanın] gemisinin arkasından pek çok silah taşıyan gemiyi ne de kalabalığı anlatmak mümkün değilmiş. sultan Süleyman İbrahim Paşa'nın maiyetine 30 çavuş ve pek çok yüksek yetkili kişi, 500 yeniçeri, pek çok altından kıyafet ve ipekliler gibi dağıtması için hediyeler vermiş. Aynı zamanda çok sayıda kutuda para, 50.000 altın duka vermiş. İbrahim Paşa'nın gemisinin yanında 12 kadırga [galie sottile], 7 mavna [galie grosse], 2 yelkenli ve 4 firkete [fuste] gibi toplamda 25 sayıda gemi gitmiş. Süleyman İbrahim'e en fazla 6 ay kalabilirsin demiş, çünkü sultan onsuz yapamazmış. [Bragadin] sabah saatlerinde fırkateye binmiş ve Süleyman'ın yanına gitmiş. Ondan ayrılmak için izin istemiş, o da balyosu en kibar cümlelerle karşılamış, balyos sultanın kılıcını öpmüş. Orada bu saray erkanından pek çok kişi bulunuyormuş ve bu gösteriden çok etkilenmişler. Balyos ise İskenderiye konsülleri ile Kudüs'deki rahiplerden bahsetmiş. Sultan Süleyman'ın Kudüs'deki rahiplerin lehine verdiği emirleri yollamış, ki elçi [Pietro Zen] bunlar için çok uğraşmıştı ancak İstanbul'dan gitmesi ile unutulmuştu....

Sultan Süleyman ayın 13ünde [13 Ekim] yanında Ayas Paşa ve kapı halkının bir kısmı, valide sultan ve diğer hanım sultanlarla Edirne'ye gitmek üzere İstanbul'dan ayrıldı. İbrahim dönünceye kadar orada kalacaklar. İstanbul'da [muhafız olarak] Mustafa Paşa'yı bıraktı ve onun yanı sıra iki defterdar ve kadıaskerler de paşayla kaldılar. Paşa gut hastası olduğu için dört gün sarayda kalıyor. 

Sultan Süleyman yakut ve başka mücevherler satın almak istiyor, eğer senato izin verirse "ficieto" denilen balas tipi yakut buraya getirilip satılabilir. 

Balyos Şah İsmail'in [Signor Sophi] ilk doğan oğlunun [Tahmasb] Tebriz'e girdiğini ve onun adına tahtta olan küçük kardeşinin orayı hemen teslim ettiği ve Horasan'a, bir diğer kardeşinin ise Bağdat'a vali olarak yollandığı haberi gelmiş. Şah barışçıl imiş. 

Ayrıca İstanbul'da herşey yolundaymış. 

Kaynak Bilgisi
M. Sanuto, I Diarii di Marino Sanuto, Forni Editore, Bologna, (1969).