Habsburg elçisi Cornelius Duplicius Schepper'in 1534 tarihli nihai raporu / sefaretname (7. sayfa).
Latince
rum Qui primo traiecit in Aphricam, postmodum venit Rhodum, et ex Rhodo venit in Syriam ad Imbrahimum Bassam Cum quo absolutis negociis per eamdem viam maris recessit, et nunc est in reditu ad regem suum. Quid autem
tractauerit adirne nescio. Postquam resciero : tibi id sum dicturus.
Et addidit. Utinam esset bona pax inter Carolum Caesarem et regem
Francorum. Ego bene scio modum cogendi Vénetos: et ipsos bene cogerem
ad coniungendum se illis duobus contra istos Thurcas. Et tunc posset aliquid
solidum fieri. Vel saltem vtinam Rex Francorum non impediret, ex quo adiuuare non vult. Ego fui hic inquit viginti sex annis, et noni huius Imperii res melius quam omnes qui in ipso sunt. Potentia istius est maxima. Ego tibi possum in veritate dicere quod ipse fecit nunc vnam nouam impositionem per omne Imperium suum. Ex qua habiturus est viginti milion es ducatorum aureorum : prêter omnem Thesaurum quem nunc habet.
Nudius tertius iussit dari buie Barbarossç trecentas somas asprorum hoc est sexcentena mina ducatorum. Dat autem illi centum triremes instructissimas omni genere munitionum. Hanc autem pecuniam dat ipsi ad sumptus sustinendos vnius anni. Curat autem fieri alias ducentas trirèmes pro futuro tempore. Dat item Barbarosse centum viros liberos ad pugnandum in singulas trirèmes prêter rémiges et nautas. Quorum omnium militum scilicet remigum et nautarum numerus ascendit ad triginta milia virorum. Curat autem fieri decem milia cathenarum. Nam remiges omnes etiam Thurcas vult in cathenis habere. Factus est preterea Beglerbey et Bassa maris. lussique sunt illi parere omnes Sansachi maritimi vtpote Rhodi: Necroponti Callipolis et alii. Primo se hinc conferet forte sub regnum Neapolitanum. Deinde deflectet in Aphricam.
Quod autem ad hec tempora attinet inquit. Magnus Caesar Thurcarum breui abiturus est contra Sophy. Hac hyeme ipsum vincet. Nam hoc tempore sophy. Sophy opprimitur à Tartaris ita quod cogitur exercitum suum diuidere : Suntque Tartari ex opposito ripae vnius fluminis. Ipse vero Sophy ex altera est parte. Diuisae ergo cum sint vires ipsius facile fîet vt prosternatur. Quo deuicto inquit Ipse Caesar Thurcarum statuit mittere Imbrahimum Bassam in Italiam ad expugnandum vi aliquem portum prope Rhomam. Qui donec expugnatus fuerit: tamdiu mansurus est Caesar Thurcarum in Grecia. Postea autem et ipse transfretabit , et veniet Rhomam eamque capiet. Hanc esse ipsius mentem et Rhoma. intentionem firmissime credere potes Nam ego id ex ipsomet Caesare Thurcarum audiui. Quare nisi preueneritis maie vobiscum agetur. Neque semper
eam opportunitatem habebitis quae nunc sese offert. Mihi non placent Italica
[ s. 35 ] yazıyordu. Öncelikle Afrika’ya gitmiş, oradan Rodos’a gelmiş, Rodos’tan da Suriye’ye geçip İbrahim Paşa’ya varmıştı. Paşayla müzakereler bittikten sonra aynı yoldan geri dönmüş ve şimdi de kendi kralına gidiyordu. Ancak görüştükleri mevzu nedir bilmiyorum. Öğrendikten sonra sana söyleyeceğim.”
Sonra ekledi: “Keşke Kayzer Karl ile Fransa Kralı arasında hayırlı bir sulh olsa! Ben Venediklileri ikna etmeyi bilirim. O ikisiyle [kayzer ve kralla] birleşip Türklere karşı harekete de ikna edebilirim. Böylece kavi bir birliktelik oluşmuş olur. Ya da en azından keşke yardım etmek istemiyorsa da Fransa Kralı bu yola taş koymasa! 26 yıldır buradayım ve bu devletin meselelerini kendilerinden daha iyi öğrendim. Güçleri pek büyüktür. Size hakikatle söyleyebilirim ki şimdi bütün imparatorluk genelinde toplanan bir vergiyle yirmi milyon altın duka halihazırdan olan bulunan hazineye eklenecek.
Evvelki gün Barbaros’a üç yüz kese gümüş, yani altı yüz bin duka, verilmesi emredildi. Ayrıca [padişah], her türden cephaneyle mücehhez yüz adet de [üç sıra kürekli] kadırga (triremes) verdi. Bu kadar parayı ancak bir yıllık masraf olarak veriyor. İleride iki yüz kadırga daha hazırlamaya niyetli. Ayrıca Barbaros’a mürettebat ve forsa haricinde gemi başına 100 savaşçı veriyor. Bütün bu askerler, kürekçiler ve denizcilerle birlikte toplam sayıları otuz bine ulaşıyor. Ayrıca on bin zincir hazırlanıyor. Zira bütün Türk kürekçilerini pranga altında tutmak istiyor. [Barbaros] ayrıca Beylerbeyi ve Kaptan- ı Derya olarak atandı. Rodos’a kadar olan deniz kıyısındaki bütün sancakbeylerinin kendisine tabi olması emredildi: Eğriboz, Gelibolu ve diğerleri. Belki de buradan çıkıp öncelikle Napoli Krallığı tarafına gidecek, ardında da Afrika’ya geçecek.
Bu aralar olup bitenler de şöyledir: Yüce Padişah kısa süre sonra İran Şahı’na[Sophy] karşı sefere çıkacak. Bu kış onu yenecektir. Zira Şah Tatarlar tarafından baskı altına alınmaktadır ve ordusunu bölmek zorunda kalmıştır: Tatarlar nehrin karşı yakasında, Şah ise öbür tarafındadır. Güçleri bölünmüş olduğundan dolayı yenilmesi de kolay olacaktır. Şah yenildikten sonra padişahın niyeti İbrahim Paşa’yı İtalya’ya, Roma’ya yakın bir limanı fethetmeye yollamaktır. O liman alınana kadar padişah Rumeli’de kalacaktır. Ardından kendi de karşıya geçecek ve Roma’yı almaya gidecektir. Padişahın niyeti budur ve kararlılığı şüphe götürmez. Zira ben bunu şahsen padişahtan duydum. Bir önlem almazsanız size fenalık edecektir. Şu anda sahip olduğunuz fırsata bir daha asla sahip olmayacaksınız. İtalyan başlarını [ s. 35 ]