Habsburg elçileri Hieronymus de Zara ve Cornelius Duplicius Schepper'in 1533 tarihli nihai raporu / sefaretname. (45. sayfa)
Lâtince.
Eum enim hominem ita male de se Ludouico Gryti meiitum esse, vt non possit non velie se de eo uindicare.
Se eum semasse nudum et inopem tribus diebus in Tentorio proprio ,
Causamque fuisse, quod illi vita concessa sit, Se ipsum Nadasdy exaltasse, fecisse Locumtenentem suum, fecisse Thesaurarium et primum totius Regni. Nonobstantibus tamen ijs, ipsum Nadasdy num in Concilio cum lohanne Yayuoda, recepisse se interfecturum ipsum Aloysium Gryti tàm bene de eo
meritum.
Id se obliuioni tradere non posse, Non petere aliud vllum à Regia Maiestate.
Responderé Oratores se relaturos Maiestati Regiae, ñeque dubitare, quin in omnibus honestis Maiestas sua libenter ipsi gratifìcaretur.
Cumque desuper sermo esset, obtulit se quidam ipsius Sclauus, qui se fìlium dixit quondam Ladislai de Canyza, et pro tali eum habet Hieronymus de Zara, qui eum examinauit.
Dixit idem Aloysius ibi esse Hieronymum Lasky, si permitiere uellent Oratores ipsum ingredi, et ridendo de eo loquebatur, quia hominem et ipse
non amat, sed habet eum pro tali, qualis est, prout aperte declarauit. Responderé Oratores se contentos esse, Itaque ingressus Hieronymus Lasky, salutato Hieronymo et Cornelio consedit, cepitque de suis gloriosis factis quaedam dicere, ridente Aloysio.
Dixit Cornelio, qui ei propior sedebat, se libenter cum Oratoribus loqui
uelle. Et ideo se inuenturum eos in via vel Hadrianopoli etiam si vno die illud iter faceré deberet.
Locutus est interim Hieronymus de Zara cum Aloysio, de rumore, qui spargebatur, fratrem ipsius Georgium Gryti uelle occupare Clyssam, Segniam et cœtera, Quem rumorem ipse Ludouicus risit, et dixit quaecunque Oratoribus ipsis dixisset et promisisset, illa futura nera.
De oblationibus, quae Oratores Regij ipsi Aloysio faceré uoluerunt, nunquam uoluit audire sermonem, Dicens se bene conuenturum cum Regia Ma-
iestate quando cum ipsa loqueretur ore ad os.
Hoc modo ab ipso recessere, deducente ipsos Hieronymo Lasky, qui
cur ad ipsos Oratores non uenerit postea, sicut se uenturum receperat, non possunt aliter arbitrari , nisi quod forte inhibitum ipsi fuit.
Die xvj exiere è Constantinopoli Oratores Regij, In Itinere xxix Die lulij inuenere Oratores, Cursores duos à Sanzacho Bossinae cum Literis Regijs ad
Çünkü bu şahsiyet Alvise Gritti’nin öyle derin bir hıncını üzerine çekmişti ki, kendisini ne affedebiliyor ne de etmek istiyordu.
[Zamanında ]otağında aciz bir şekilde üç gün geçirirken [Alvise] onu muhafaza etmişti; zira hayatı söz konusu idi. Sonra Nadasdy’yi yüceltmiş, kaymakamı, hazinedarı ve krallığın bir numarası olarak tayin etmişti.
Tüm bunlara rağmen o Nadasdy, Yanoş Voyvoda’yla danışıklık edip kendisine bu kadar iyilik eden Alvise Gritti’nin öldürülmesine karar kılmıştı.
Bunları unutması mümkün değildi ve Majesteleri Kral’dan da başka bir şey rica etmiyordu.
Elçiler Majesteleri Kral’a bunları aktaracaklarını ve Majestelerinin kendilerini dinleyeceklerinden şüphe etmediklerini söylediler.
Yukarıdaki konuşma gerçekleşirken bir Slav [Sclauus] kendini takdim edip Kanijalı Ladislav isminde birinin oğlu olduğunu söyledi ve Hieronymus de Zara onu süzüp onayladı.
Alvise de Hieronymus Laski’nin orada olduğunu söyledi; eğer elçiler müsaade ederlerse içeri girecekti- Alvise gülerek Laski’den bahsetti: Bu adamı kendisi de sevmiyordu; ancak, açıkça beyan ettiği üzere, olduğu gibi kabul etmişti.
Elçiler bir mahsuru olmadığını söylediler ve böylece Hieronymus Laski içeri girdi, Hieronymus ve Cornelius’u selamlayıp oturdu. Şanlı icraatlarından bahsetmeye başladığında, Alvise gülüyordu.
Kendisine daha yakın oturmakta olan Cornelius’a, elçilerle konuşmaktan zevk duyacağını söyledi. Elçilere kendilerini yol üstünde ya da Edirne’de bulacağını söyledi.
Bu arada Hieronymus Zara Alvise ile konuşuyordu ki, o sıralar yayılmış olan bir söylentiye dikkat çekildi. Alvise'nin kardeşi Giorgio Gritti Klis ve Senj'i ve sair birkaç yeri işgal etmek istediği söyleniyordu. Bu dedikodulara Alvise kendi de güldü ve elçilere dedi ki kendilerine söylemiş ve söz vermiş olduğu her şey gerçekleşecekti.
Kraliyet elçilerinin Alvise’ye yapmak istediği önerileri hiç duymak istemedi. Majesteleri Kral’la zaten yüz yüze konuşacağını, o zaman bunları dinleyeceğini söyledi.
Hieronymus Laski önlerinde, Alvise’nin yanından ayrıldılar. Laski elçilerin yanına daha sonra tekrar gelmedi. Gelmekten imtina etmesini elçiler ancak belki de üzerine yasak konmuş olmasına bağladılar.
Ayın 16'sında Krallık elçiler İstanbul'dan çıktılar ve yol üstünde 29 Temmuz günü Bosna Sancak Beyi'nden İbrahim Paşa'ya Kral Ferdinand'ın mektuplarını [ s. 47 ]