Kaynak Türü
Elçi Raporu
Cilt No /Belge No
6/1
Kayıt Tarihi
Haber Tarihi
Kayıtta Adı Geçen Yer İsimleri
Kayıt İçeriği

Habsburg elçileri Hieronymus de Zara ve Cornelius Duplicius Schepper'in 1533 tarihli nihai raporu / sefaretname. (20. sayfa)

Doğrudan İlgili Diğer Kayıtlar
Özel Not

Latince

Kaydın Metni

22
quam habet maiorem, tanto magis me eniti debere ut ipsum, Imperium ipsius,
honorem, estimationem et decus conseiuem. Cum eo sum educatus et creui
à puero natus eademcum eo hebdómada. Cum primum inquit sedisset in sede
patris sui iste magnus Imperator. Ipse misit ad Húngaros nunciatura, pairem
suum esse mortuum et se sedere in ipsius Sede, expectans quod ipsi Hungari
prout moris est uicinorum, mitlerent oratorem suum , consolatum eum ,
et ipsi congratulatum. Ipsi uero istum oratorem ceperunt et couiecerunt in
carcerem. Misit deinde alium Zauss quera sirailiter ceperunt: forte credentes
magnum ahquem dominum esse. Quae res ualde exarcebauit animum magni
Cesaris Thurcarum, Post hçc tempora inquit accidit quod Rex Franciç captus
fuit. Tune mater ipsius régis ad ipsum Caesarem Thurcarura scripsit hoc modo.
Filius meus Rex Franciae captus est à Carolo Rege Hispaniae, speraui
quod ipse Kberaliter ipsum dimitteret. Id quod non fecit, sed iniuste cura eo
agit. Confugimus ad te magnum Caesarem ut tu liberalitatem tuam ostendas,
et filium meum redimas. Tune magnus Caesar commotus et iratus Karolo Caesari
, cogitauit omni modo ipsi inferre bellum, et cura cogitaret qua ex parte
melius id posset succurrit illi indignatio perpetrata ab Hungaris contra oratores
suos , Et quod Ludouicus Rex Hungariae sororem Karoli Caesaris haberet
in uxorem. proinde contra cura processit cum exercitu. Ibi contra eum processit
Rex Ludouicus, habitoque iure regni in manibus, hoc est gladijs vtrimque
micantibus, ius illud preualuit. Et à rae Imbrahirao Bassa, ius illud regni
Hungariç extortura est de manibus Hungarorum. Quia ego inquit uici Húngaros.
Magnus Cçsar non interfuit prçlio sed tantura audito clamore, conscendit
equum et uolebat succurere Sed ego confestim misi nunciura, victoriam
iam partam esse. Postea inquit cepiraus budam sedera regalera, et sic iura
nostra preualuerunt. Post abitura nostrura proceres regni, congregati raiserunt
ad nos, dicentes. Nos surapsiraus in regem nostrura, Ioannem Vayuodam
Quid uultis nos faceré? Nani hic stamus expectantes iussa vestra. Ad
hos nuncios nihil respondit magnus Caesar. Sed paulo post uenere nuncij à
Ferdinando Rege. Inter quos quidara fuit nomine Oberdansky, dicentes: se
missos esse à Ferdinando Rege, petitum ut raagnus Caesar restituât Ferdinando
regi Belgradura et Samandriam. Quesiuiraus, Quare? Responderunt. Quia
Ferdinandus esset Rex Hungariae. Qua ratione? Quia conuenisset cura Ferdinando
Ludouicus quondam Hungariae Rex quod uter prior raoreretur, in alterius
locura succederei. Tune nos respondimus, nos arrais illud regnura acquesiuisse.
neque nobis aliquem fuisse cum Ludouico tractatum. preterea Sa

Kayıt Özeti

[s. 22] benim de o kadar çok hünkârımın devletini, şerefin, perestişini ve itibarını muhafazaya say etmem gerektiğini anlamanız içindir. Çocukluğumdan itibaren onunla birlikte büyütüldüm ve onunla aynı hafta doğdum. Yüce padişah babasının tahtına ilk oturduğunda Macarlara elçi gönderdi ve babasının vefatıyla yerine kendisinin cülusunu bildirdi. Adet olduğu üzere, Macarlar en yakın olduklarından kendi sözcülerini yollatıp kendisine baş sağlığı ve tebrikler dileyeceklerini umuyordu. Ancak onlar padişahın elçisini derdest edip hapse attılar. Ardından padişah başka bir çavuş yolladı, onu da esir ettiler: Belki de mühim bir efendi olduğunu düşünmüşlerdi. Bu olan biten Padişahın sinirlerini tepesine çıkardı. Bunun üstüne bir de Fransa Kralı’nın esir düşmesi olayı vuku buldu. Ardından kralın validesi Padişaha şu şekilde yazmıştı: Evladım Fransa Kralı İspanya Kralı Karl tarafından esir edildi; ümit ediyordum ki kendiliğinden cömertçe oğlumu serbest bırakacaktı. Ancak öyle olmadı ve oğluma zalimce muamele etti. Yüce padişah, size sığınıyorum ki yüce gönüllülüğünüzü gösterip oğlumu kurtarasınız. Bunun üzerine padişah Kayzer Karl’a karşı çok içerledi ve öfkelendi; kati surette kendisine savaş açmayı düşündü; ancak Macarların elçilerine yaptığı terbiyesizliğe cevap vermeyi daha makul buldu, zira Macaristan Kralı Layoş’un zevcesi Kayzer Karl’ın kız kardeşiydi. Ardından Layoş’un üzerine ordu kaldırdı ve Kral Layoş da onun üzerine yürüdü ve elinde tuttuğu yönetme hakkını iki taraftan kılıçlarımızla sarstık ve ben İbrahim Paşa bu hakkı Macarların elinden çekip aldım. Çünkü Macarları mağlup ettim. Yüce Padişah muharebede değildi, ancak sesleri duydu ve atına atlayıp yetişmek istedi. Ancak ben anında ulak yolladım ve zaferin yakında elimizde olduğunu haber ettim. Ardından kralın başkenti Budin’i aldık ve böylece hakkımızla galip olduk. Geri dönüşümüzden sonra krallığın ileri gelenler bir araya gelip bize elçi yolladılar ve ‘Yanoş Voyvoda’yı kralımız olarak seçtik, ne yapmamızı istersiniz? Zira burada oturur sizin emirlerinizi bekleriz’ dediler. Bu elçilere ulu padişahımız hiçbir cevap vermediler. Ancak kısa bir süre sonra Ferdinand Kral’ın sözcüleri geldiler. Aralarından birinin adı Hoberdanecz’ti ve şöyle diyordu: Ferdinand Kral tarafından yollanmıştı ve padişahın Kral Ferdinand’a Belgrat ve Semendire’yi istirdat etmesini talep ediyordu. Neden, diye sorduk. Cevaben ‘Ferdinand Macaristan Kralı olduğundandır’ dediler. ‘Hangi hakla?’ dedik. ‘Ferdinand’la Kral Layoş zamanında hangisi daha önce vefat ederse diğerinin müteveffanın yerine halef olmasını kararlaştırmış olduğundan’ dediler. Biz de bu krallığı kılıcımızla aldığımızı söyledik. Layoş’un bizimle müzakere edecek hiçbir adamı olmamıştı. Ayrıca [ s. 22 ]

Kaynak Bilgisi
Antal Gevay., Urkunden und Actenstucke zur Geschichte der Verhaltnisse zwischen Oesterreich, Ungern und der Pforte im XVI. und XVII. Jahrhunderte, Wien, (1840 [1838]-42).