Habsburg elçileri Hieronymus de Zara ve Cornelius Duplicius Schepper'in 1533 tarihli nihai raporu / sefaretname. (9. sayfa)
Latince
singularem et plusquam fraternam confîdentiam in îpsius Dominatione Illustrissima,
prout etiam ex alijs potueiit intellexisse. Dédit autem ipsi tunc Cornelius
literas credentiae eas quae essent ad magnum Caesarem, et ad eum, Nam
eas ipse Imbrahimus petebat, dédit illi mandatum ut legi illud faceret. Et
iussus postea dicere et continuare sermonem adiunxit Cornelius.
Ferdinandum Regem intellecds ijs quae Hieronymus de Zara, ipsius Maiestati
Regiae nunciasset nobis iniunxisse, ut instaremus apud Imbrahimum
bassam fratrem suum ut ipsi esset in adiutorium, ad habendum totum regnum
Hungariae attento iure hereditario Maiestatis Regiae quod in regnum illud haberet,
et promissione immo donatione magni Caesaris quam factam fuisse Maiestati
Regiae Hieronymus ibi presens scripsisset, cuius donationis gratiam
nulli ferret relatam ipse Serenissimus Ferdinandus Rex, quam Imbrahimo
bassae fratri suo.
His auditis quçsiuit Imbrahimus bassa à Cornelio nihil ad priora respondens.
an haberet literas a Karolo Caesare, et quod eas sibi traderet.
Respondit Cornelius literas quidem se habere a Karolo Caesare in commendationem
Regiae Maiestatis fratris sui pro regno Hungariae toto obtinendo;
eas literas se illic habere: et daturum si modo prodesse possint. Et cum uideret
Imbrahimum eas habere nelle, eas dedit illi in manus.
Quibus literis Caesaris Karoli uisis et acceptis, surrexit Imbrahimus in
pedes, et dixit. Iste est magnus dominus et debemus ipsum ideo honorare.
Et sumpsit literas, et osculatus est eas, et admouit fronti suae, more Thurcarum:
et cum magna reuerentia ipsas posuit seorsum, adeo ut oratores Regij
Hieronymus et Cornelius ualde mirarentur, ipsum tantum honoris exhibere
Carolo Caesari. Et quamdiu hic sermo de Karolo Caesare durauit tamdiu stetit
erectus.
Postea subiunxit Cornelius. Ferdinandum Regem intellexisse ex nuncio
Hieronymi oratoris ipsius Maiestatis, locum relictum esse Karolo Caesari si
modo uellet in talem pacem intrare , et ipsum Karolum Cçsarem susceptum
esse in fratrem a Caesare Thurcarum, paratumque esse ipsum Caesarem Thurcarum
cum ipse Karolo Caesare pacem faceré quinqué aut Septem annis, Restitutionent
autem oppidi Coronis plurimum profecturam ad consecutionem
desyderiorum Regiae Maiestatis, Ideo Regiam Maiestatem plaenius informatam
a filio prefati oratoris sui Hieronymi , misisse oratorem suum ad Karolum Caesarem
et ipsi ut fratri suo singula quae nomine Hieronymi, ab ipsius filio
Vespasiano, sibi dieta essent scripsisse, et in ijs omnibus uoluntatem ipsius
[s. 11] Haşmetli Hükmüne hususi ve bir kardeşten öte güven duymaktaydı ve bunu başkalarından işitmesi de mümkündü. Sonra Cornelius, paşaya hem Padişah hem de kendi adına yazılmış olan itimat mektuplarını verdi; zira İbrahim şahsen bunları talep ediyordu ve kendisine mektupların okunmasını buyurdu. Ardından Cornelius’a hitabına devam etmesini emretti.
Ferdinand Kral Hieronymus de Zara’nın kendisine ilettiklerini işitmiş ve bize kendi temsilcisi olarak karındaşı İbrahim Paşa’nın huzurunda ırsen hak sahibi olduğu Macaristan Krallığı’nın tümünü talep etmemizi istemişti. Hieronymus’un Majesteleri Kral’a yazdığı üzere padişahın bu lütufta bulunmaya taahhüdü karşılığında Haşmetli Ferdinand Kral karındaşı İbrahim Paşa’dan başka kimseye minnettar olamayacağını biliyordu.
Bun sözlerin üzerine İbrahim Paşa Cornelius’a önce hiçbir cevap vermeden Kayzer Karl’dan mektup olup olmadığını sordu ve varsa bunları kendisine vermesini söyledi.
Cornelius sahiden de Kayzer Karl’dan kardeşi Majesteleri Kralın [Ferdinand’ın] Macaristan Krallığı’nın tümünü devralması doğrultusunda mektuplar getirdiğini söyledi. Mektuplar buradaydı ve münasip bir zamanda verecekti. İbrahim’in mektupları derhal almak istediğini görünce ellerine bıraktı.
Kayzer Karl’ın mektuplarını görüp kabul ettikten sonra İbrahim ayağa kalktı ve söze başladı: Ulu hünkarım şuradadır ve gidip kendisine hürmetlerimizi sunma zamanı gelmiştir. Mektupları, Türklerin hep yaptığı gibi, kaldırıp öptü ve alnına götürdü. Ardından büyük bir saygıyla [cum magna reverentia] kenara koydu. Kralın elçileri Hieronymus ve Cornelius, Kayzer Karl’a bu kadar saygı gösterilmesine hayret ettiler. Ayrıca, Kayzer Karl ile ilgili konuşma boyunca ayakta bekledi.
Ardından Cornelius konuştu. Ferdinand Kral elçisi Hieronymus’un sözcüsünden anladığı kadarıyla Kayzer Karl sulh etmek isterse kabul edilme ihtimali vardı ve Kayzer Karl da padişah tarafından bir kardeş gibi görülecekti. Hatta Padişah da Kayzer Karl ile beş ya da yedi yıllık bir sulh bağlamaya hazırdı. Majesteleri Kral’ın arzularının gerçekleştirilebilmesi için Koron şehri istirdat edilecekti. Majesteleri Kral elçisi mezkûr Hieronymus’un oğlundan duyduklarından bunları anlamıştı ve elçisini Kayzer Karl’a gönderip, (Hieronymus adına oğlu Vespasianus’un aracılığıyla) ağabeyi Karl’a ve kendisine söylenenleri iletmişti. Ayrıca böyle bir anlaşmaya yahut barışa [s. 11 ]