Habsburg elçileri Hieronymus de Zara ve Cornelius Duplicius Schepper'in 1533 tarihli nihai raporu / sefaretname. (3. sayfa)
Latince
rem Karolum, et ad Regiam Maiestatem et ad summum Pontificem et ad
omnes alios priocipes Christianos ubi ipsi uideretur, protestando supra animas
eorum qui sunt causa successus talis inconuenientis, volendo inferre
quod ipse mandasset classi suae et exercitui terrestri, ut dimitterent in pace
Coronem usque ad finem conclusionis ipsius pacis, Cuius tamen simile noluissent
faceré Coronenses, neque aliquas inducias aut pacem seruare. Propter
hoc subito cogitauit Hieronymus et scripsit quaedam prout apparere poterit
ex copijs literarum de sexta Aprilis quas Maiestas Regia uidere poterit, et
confestim ita apertas et subscriptas manu sua tradidit Hieronymus cuidam
Zaus, vt eas ad dyuan hoc est ad consilium Thurcorum portarci, et quod ex
parte sua diceret Imbrahimo Bassae Quod non posset satis considerare occasionem
tantae furiae, et quod si in literis suis non esset scriptum suíñcienter ad
ipsorum uoluntatem, id illi dicerent, Et si quid esset ibi superfluum, aut
ipsis dispìicens, id ipsum etiam dicerent, nam se idipsum emendaturum. Habitis
illis literis nunquam easdem ad ipsum Hieronymum remisere, sed seruauere.
Quartocjue die Imbrahinus Bassa misit ad prefatum Hieronymum, Interpreten!
Caesaris Thurcarum nomine lonusbeg ex parte prefati Caesaris dicturum:
Si uellet illis sanctis diebus ire in Peram siue Galatam oppidum, ad
sancta officia quod ipsi essent contentissimi. Et si per Constantinopolim , uel
alicubi per terram uellet ire quod ipse Imbrahinus Bassa ipsi daret equos et
honestam societatem, Quod si per mare uellet proficisci, aut uidere castella
in pontho Euxino, ut usque ad reditum Oratoris ipsorum et filij sui, minore
tedio afficeretur, curaturos preparari, biremem unam aut triremem, et quçcunque
essent necessaria. Habuit illis Hieronymus infinitas gratias, et negauit
se usquam proficisci nelle. Querentibus autem illis causas , respondit : se non
uenisse ut regionem ipsorum uideret, sed ad exequendum ea ad quae dominus
suus ipsum destinasset.
Die xxix° Aprilis aduenit constantinopolim ex Hungaria Aloisius Griti.
Die iij" Maij Ludouicus Griti se presentauit Imbrahimo Basse.
Die quinto Maij. Imbrahimus Bassa fecit Hieronymum intelhgere quod se
deberet coniungere cum prefato Gryti ad tractandum illud quod per filium
suum Maiestad Regiae mandauerat dici, et profectus est Hieronymus ad domum
ipsius. Incepit idem Aloisius Grid dicere se esse Oratorem nomine régis
Ioannis, et ex altera parte tanc[uam mediatorem nomine Imbrahimi bassae,
et quod regnum Hungariae pertineret ad regem Ioannem allegando multas rationes
in fauorem Vayuodae, dicendo quod Imbrahinus Bassa miserat pro eo
2
Karl’a, Majesteleri Krala, Papa’ya ve sair bütün Hıristiyan prenslerine şu meyanda yazmalıydı: Padişah bu kadar rahatsızlığa sebep olan Hıristiyan prenslerinin niyetlerinden şikayetçiydi ve hem donanmasına hem de kara ordusuna haber yollamıştı ki sulh bağlanana kadar kuşatmalarına ara versinler. Ancak Koronlular ne barış istiyorlar ne de ateşkese itibar ediyorlardı. Bundan ötürü Hieronymus çabucak bir şeyler yazdı ki içeriğini 6 Nisan tarihli nüshalardan Majesteleri Kral görebilir. Ardından derhal açık ve altı imzalı olarak divana (yani Padişahın konseyine) götürsün diye kendi eliyle bir çavuşa teslim etti. İbrahim Paşa’ya da durumu bu kadar sinirliyken yeterince değerlendiremeyeceğini ve eğer mektuplarında isteklerini yeterince karşılayacak şekilde yazamadıysa belirtmelerini söyledi. Sathi kalmış ya da hoşlarına gitmeyen şeyler varsa da düzeltmesi için kendisine söylemelilerdi. Mektupları bir kez aldıktan sonra bir daha hiç Hieronymus’a yollamadılar ve ellerinde tuttular. Dördüncü gün İbrahim Paşa mezkur Hieronymus’a Yunus Bey isimli Padişahın tercümanını yolladı ve şunları söyletti: Eğer bu kutsal günlerde ayin için Pera (ya da Galata) şehrine gitmek istiyorsa kendisine izin verilecekti. Eğer İstanbul ya da başka bir yeri karadan gezmek isterse İbrahim Paşa kendisine atlar ve dürüst korumalar yollayabilirdi. Eğer denizden gezmek ya da Karadeniz’deki kaleleri görmek isterse, oğlunun ve fevkalade elçilerinin gelişine kadar bu rahatça ayarlanabilir ve iki [bireme] ya da üç sıra [trireme] kürekli kayıklar ya da sair muktezası tahsis edilebilirdi. Hieronymus çok müteşekkir olduğunu belirtti ancak reddetti. Sebebini sordukları zaman ve şöyle cevap verdi: Buraya ülkelerini temaşaya değil, efendisinin kendisine verdiği görevi icra etmeye gelmişti.
29 Nisan günü Alvise Gritti Macaristan’dan geldi.
3 Mayıs’ta Ludovico Gritti İbrahim Paşa’nın huzuruna çıktı.
5 Mayıs. İbrahim Paşa Hieronymus’a belirtti ki oğlunun Majesteleri Kral (Ferdinand) isteğiyle İstanbul’a getirmiş olduğu hususu görüşmek için Gritti’yle buluşmalıydı. Bunun üzerine Hieronymus evine gitti. Alvise Gritti Kral Yanoş adına elçi ve diğer taraftan da İbrahim Paşa adına arabulucu olarak hareket ettiğini; Macaristan Krallığı’nın Kral Yanoş’a ait olduğunu Voyvoda lehine pek çok neden göstererek anlatmaya başladı. Ayrıca İbrahim Paşa’nın kendisini bu konuları bir karara bağlamak için