Habsburg elçileri Leonard von Nogarola ve Joseph von Lamberg'in 1532 tarihli nihai raporu / sefaretname. (6. sayfa)
Almanca
32
thum habn so sein sy doch mik den selbn dem Römisch,, Reich vntcrborfcn vnd gehorsam
Vnd haben feer gesagt auf das er vor gcret der khayser habe allenthalbn vil schaden gethan darin sey er nie wol bericht dan dy Lhay M' habe mit der- selbn ankhonft dy vnfridlichn land in yralia vnd andersbo so lang vil krieg erlitt,, in frid vnd Rue gesezt vnd allenhalbn frid gemacht damit Jer Lhay M« dyser gegenbcr wider sy auswarten mugen vnd das Jer M' von menigklich liebgehabr vnd dy gang Cristenhair sey seiner ankon^: hoch Erfrait
Dan der Lhay M' kronung halbn sey war das sein Lhay M' wie auch pilich dem alten geprauch nach wie auch seinj vorfordern gerhan sich habn krönen lassen vnd wirk vom Imc vm das löblich werch so er wie vor stet vnpilich gescholten dan Ein Jeder Römischer kaiser mues also krönt werden
Was er aber von der Lhay M' des papst vnd khunig von frankreich ge- fenkhnus halbn geret habn wir Ime gesagt Wier sahen vnd merketen das er in dem gar vbl vnd vnrecht bericht wäre dan wiscntlich wie gar ein ofenbarer krieg zwischen Lhay M' vnd dem kunig von frankreich den der kunig von frank- reich wider dy pilikey angefangcn lang gehalten vnd das diymals so gar ein löbliche vnd erliche schlacht beschehen darin got der almechtig der Lhay N7' kriegssolkh in klainer anzal wider den kunig von frankreich in einr vil grosseren macht gluklichcn sig gcbn das fy In geschlagen vnd Riterlich gefangen weliche fankhnus vnd schlachr pey menigklich für dy Erlichist tat so in langer zeit nir beschehen geachr vnd gehalten wurd vnd etlich geachtet got Hab hie dy gerech- tikeit gcfurdert Es ist auch vil löblicher das dy Ray M' derselbigen feindt den kunig von frankreich vm ein suma gelt zw ablegung derselbigen vnkosten Hab ledig gelassen vnd so grosse freuntschaft wie beschehen bcwisen als das Jer M' Ime in langwiriger vnd tyranifchcn fankhnus gehalten oder Imc vm seini land oder vm das leben gar wie oft ander tuen gepracht Heren
Das aber sein Lhay den papst gefangen ist vm das beschehen das der papst der selbn zeit Jer N7' feindt dem kunig von frankreich anhengig vnd wider Jer M' groslich gehandelt darum dy Lhay M' ein ofen krieg wider In gefurt vnd In vberwunden Jer M' haben des aber sein pcrfan nir entgelten lassen sonder Imc Nachmali, vil guethait bewisen re. auf der gleichen mainung haben wir Im vil seiner reden guetlich verantbort aber er hat vns der wenig guet sein lassen doch aufs lest dahin beschlossen wier soll» vns seiner reden nit bekhomcrn lassen es sey also der geprauch das man dyschputiert vnd widerparr heit vnd Einer dem andern dy Noturft anzeigt Es werde noch alles guet er wel vns
[s. 32] prenslikleriyle Roma Kayzeri’ne tabii ve sadıktırlar.
Ayrıca dedik ki kendisi Padişah adına çok fazla hasara sebebiyet vermişti ama yeterince bilgilendirilmemişti. Çünkü Majesteleri Kayzer o gelişiyle karmaşa içindeki İtalya’ya ve uzun süredir savaşlardan muzdarip olan sair yerlere barış ve huzur getirmişti. Bu yüzden Majesteleri Kayzer böyle bir beklenti içinde olabilirdi ve gerçekten de Majesteleri halk tarafından sevilirdi ve gelişi tüm Hıristiyan âlemince sevinçle karşılanmıştı.
Taç giyme hususuna gelince, Majesteleri Kayzer mutad olduğu üzere atalarının da yaptığı gibi kendine ihtişam ve övgülerle taç giydirmiştir. Zira her Roma Kayzeri böyle taçlandırılmalıdır.
Majesteleri Kayzer’in Papa ve Fransa Kralı’nı esir alması mevzusu hakkında söylediklerine gelince: Paşanın son derece kötü niyetli ve hakikatten yoksun bir şekilde bilgilendirildiğini fark ettiğimizi söyledik. Çünkü Majesteleri Kayzer ile Fransa Kralı arasında Fransa Kralı’nın haksızca başlattığı ve herkese malum süre giden bir savaş esnasında takdire şayan ve şereflice dövüşülen bir muharebede Kadir Tanrı Majesteleri Kayzer’in az sayıda adamına, kendilerinden sayıca çok üstün olan Fransa Kralı’nın kuvvetlerine karşı muzaffer olmayı nasip eylemiştir. Kralı yenmişler ve atıyla esir almışlardır. Bu esaret ve muharebe halk arasında uzun süre bir daha böyle şerefli bir şey gerçekleşmeyeceği şeklinde şöhret bulmuştur. Tanrı’nın haklı olanı yücelttiği olarak düşünülmüştür. Ayrıca, Majesteleri Kayzer’in düşmanı Fransa Kralı’nı sebebiyet olduğu masrafı tazmine mukabil bir meblağ karşılığında serbest bırakması ve aralarında böyle kavi bir dostluk başlatması da övgüye değer bir davranıştır. Çünkü Majesteleri başkaları gibi, kralı uzun ve zalimane mahpus tutmak ya da ülkesini veyahut canını almak da isteyebilirdi.
Ancak Majesteleri Kayzer’in Papa’yı esir alması şu yüzdendir: Papa o sıralarda Majesteleri’nin düşmanı olan Fransa Kralı’na destek oluyor ve Majesteleri’ne karşı harekette bulunuyordu. Bu yüzden Majesteleri Kayzer kendisine karşı ayan beyan bir savaş başlatmış ve onu yenmiştir. Majesteleri kendisinden tazminat istememiş ve hatta sonrasında kendisine çok iyilik etmiştir, vs… Bu şekilde [İbrahim Paşa’nın] pek çok lafına pekâlâ cevap verdik ancak kendisi bizi rahat bırakmadı. Son olarak kendi konuşmalarına takılmamamıza karar verdi, çünkü tartışılması, zıt lakırdıların söylenmesi ve birinin diğerine sıkıntısını anlatması alışılmış bir şeydi. Nihayetinde her şey tatlıya bağlandı ve bize [s. 32]