Habsburg elçileri Leonard von Nogarola ve Joseph von Lamberg'in 1532 tarihli nihai raporu / sefaretname. (4. sayfa)
Almanca.
30
fliehen vnd ober das Mör in yfpania ziehen wir achten aber er werde das nie so liederlich tuen mugen als er vermainr
Auf das alles haben wier wie oft wirs angefangen zw keiner veranrbor- tung nie khomen mugen ist vns albeg in dy Red gefallen pis zw lest sein wir mit grosser mue zw Red komen vnd Ime dy Red wie hernach folgt vcrantbort Erstlich das Er E Rh M' für keinen kunig halten wil habn wir Ime gesagt das wir vns nit wenig verwunderten das er E M' für kein kunig halten wolt dan wo er E geleich wol zw hungern khein khunig Haussen wolt so kune er doch nie vernain das L N7' zw Behem Nun lang ein erwelter gekrönter khunig sein vnd bestzen daselbig geweltigklich so sey E M' Jez von dem Rsmischn Reich geleicher mass zw Römischen khunig Erwelt vnd Cronr für den wirdet L M' von menigklich gehalt vnd alle gehorsam gelaist so ist E M' ein gekrönter kunig in hungern vnd habn dcssclbn landes noch den meisten tail innen also ist er vns aber in dy Red gefalln vnd gesagt maint Ier nit das wir auch wissen was eur her für gehorsam hat vnd wer Ime woll oder vbel wele wier halten In aber für kein kunig dan ein kunig mucs gewaltig vber seinj lewt sein dar- zuc sein wort stat halten dan was ist ein khunig mer dan ein anderj persan so er nit darfuer gehalten ist vnd so er seinj wort nit helt aber Eur her get albeg mit list vnd betrug vm Er hat vns oft potschaft geschikr vnd wan wier Ein potschaft Horn so achten wir es sey des Hern der sv schikt persan selb da aber Eur her empeur vns ein ding vnd tuet dv weil das ander Er har von vnls srid be- gert vnd dv weil vnscrs khayscrs lcwr zw ofcn belegert got hak I«n aber kein syg geben sonder schad vnd schand vnd so die Nagst potschaft friden halbn gehandelt vnd danebn ofen begert wcliches wir In abgeschlagen vnd gesag das wir In das kheincs wegs zuesteln mugen dan was vnser kaiser mit dem sabl gewint geb er nit wekh haben sy gesagt so wir Inen ofen nie gehn weln so wurde man pald sehen das ofen foller grcber sein wurd das hat vnser her war gemacht es sein enker leut greber worden dv schändlich da umkhomen sein also handelt Ewr her damit kent man sein listikeir dy potschafren hiendeln vm frid vnd haben wol gewist das dy belegnus vor Hofen gelcich bescheben sol man sollte nit also handln dan wan vnser khaiser mit Iemanr frides halbn handlet so rar sich derselbn zeit in seinen landen nit Ein fogl Ruern darum gibt im auch gor gelukh vnd syg rc. Das haben wier Ime allso veranrbort ob gcleich E derselbn zeit Ier folkh für ofcn geschikt khune E M« nit vermerkt oder zw anigen vngelaubcn gerechticht werden dan noch kein frid oder anstand mir E M' feinden gemacht warde vnd E M' habe der selbn feind als den Ianusch Weyda
[s. 30] firar ile deniz üzerinden İspanya’ya çekilmek istediğini duyduk. Ancak zannımızca bunu istediği gibi rahatça yapamayacaktır. ” Tüm bunlardan sonra, genelde olduğu gibi yine cevapsız duramayacağımızdan son maddeye kadar büyük zahmetle cevaba giriştik ve kendisine [İbrahim Paşa’ya] şu cevapları verdik: Öncelikle, paşanın Siz Majesteleri Kral’ı gerçek bir kral olarak görmemesine hiç de az şaşırmamıştık. Zira şayet paşa Majesteleri Kral’ı Macaristan Kralı olarak görmese dahi, Siz Majestelerinin bir süredir Bohemya’nın seçilmiş kralı olduğunu ve ayrıca yakın zamandan beri de benzer şekilde Kutsal Roma Germen İmparatorluğu Kralı olarak seçilip taçlandırıldığını reddedemezdi. Bu sebeplerden ötürü Siz Majesteleri halkın sadakatine mahzardınız ve Siz Majesteleri zaten Macaristan’da dahi taçlandırılmış bir kral olarak ülkenin büyük bir kısmını elinizde tutuyordunuz. Paşa bu noktada lafa girdi ve dedi ki: “Efendinize kimin sadık olup kimin kem gözle baktığını biz de biliriz, lafa gerek yok. Ancak yine de kendisini bir kral olarak addetmeyiz zira bir kral tebaası üzerinde hüküm sahibi olmalı ve sözünü tutmalıdır. Yoksa sözünü tutmayan bir kralın sıradan bir adamdan ne farkı vardır? Ancak Sizin efendiniz her daim hileye ve kurnazlığa başvurur. Bize elçiler yollamıştır ki birini dinlediğimizde yollayan efendisiyle aynı şeyi konuştuğunu düşünmeye meylederiz. Ancak Sizin efendiniz bize elçiyle bir şey derken kendisini başka bir şey yapıyor. Bizden sulh talep ederken Padişahımızın adamlarını Budin’de muhasara etti. Ama Tanrı ona zafer değil zayiat ve utanç nasip etti. Sonra da gelen elçi sulh için müzakerelere girişti ve Budin’i talep etti. Önerisini reddettik ve bunun asla mümkün olmayacağını söyledik. Çünkü Padişah kılıcıyla aldığını geri vermez. Bunun üzerine elçi Budin’i geri vermezsek yakında Budin’in mezarlarla dolduğunu göreceğimizi söyledi. Efendimiz de bu sözü hakikate çevirdi ve etraf utanç içinde ölen insanların kabirleriyle doldu. Efendiniz müzakere ederken dahi hilelerini anlamak mümkündür. Elçileri sulh için görüşürken pekâlâ ordunun Budin önünde kuşatma için hazır olduğunu biliyorlardı. Padişahımız sulh için görüşürse o anda ülkesinde bir kuş bile kımıldamaz. Bu yüzden de Tanrı kendisine zafer bahşeder” vs… Paşa’ya cevaben Siz Majesteleri’nin tam olarak o zamanda mı Budin’e asker yolladığını sorduk. Siz Majestelerinin fark etmediğini ya da kimi yanlış zehaplara kapıldığını söyledik. Zira henüz Siz Majestelerinin düşmanlarıyla bir sulh ya da ateşkese varılmış değildi ve Siz Majesteleri aynı düşmanı olan Yanoş Voyvoda’yı [s. 30]