Kaynak Türü
Elçi Raporu
Cilt No /Belge No
02/01
Kayıt Tarihi
Haber Tarihi
Haberin Kaynağının Adı
Janos Hoberdanacz
Haber Kaynağının Niteliği
Elçi
Haberin Çıkış Yeri
Kayıtta Adı Geçen Yer İsimleri
Kayıt İçeriği

I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, 25. ve 26. sayfalar -SON)

Doğrudan İlgili Diğer Kayıtlar
Özel Not

I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, Latince)

Kaydın Metni

27
et curiam habere sciet ex alijsa que est itaque exploratio meaP iohannem
wayuodam persecutus sum vt inimicum domini mei. quod me vero dicit
conduplicaturum vires domini mei tam contra iurcos quam iohannem si
eliberatus fuere certum esta quod si tam timidus esset imperator iurco
rum quam est wayuoda non debebat me emitterea quid ergo de alijs fa
ciet qui cum longe maioribus copijs et viribus equitant si me metuit qui
cum eo aut paulo plus equitibus eo. Respondit Secretarius. non dubito
quin et vos cum bona resolutione sitis ituri.
Post recessum oratoris poloni imperator iuit ad venationem in qua Sz
dies moratus esta rediens per viam qua erat hoSpitium nuntiorum fecit eos
videre ianiceros et omnem comitiuam cum qua solet ire venatuma Altero
die ibraim bassa equitauit per eandem viama quem Habardanecz aggressus et
allocutus est a vt postquam cesar dimisisset eos nec vllam amplius subesse
credat rationem que eos retinere deberet a attento presertim saluoconductu
et verbo cesareo quod cesarem crederent irritari minime passuruma liogauit
eum vt tandem curaret eos emitti. liespondit ibraim vt per triduum adhuc
expectarenta quo exacto misit chaus bassam cum Secretario quodam et
literis referentem nomine cesaris quod licet cesar alias ore proprio iussisset
nuntios ire domum interea tamen causas aliquas emersisse 1 propter quas eos
vsque in hunc diem retineri mandauerita quodque iste essent litere quibus
cesar omnem suam voluntatem et intentionem regi nostro denuntiaret et abijt.
Secretarius autem nonnulla cum Habardanecz contulita nempe quales
rex noster haberet consiliarios qui consulant ei amicitiam cesaris Turcarum
cum restitutione castrorum cum certo certius sit cum nihil prorsus eorum
ex manibus suis dare que armis occupauita qui si colericus et tam iracundo
animo esset vti pater eius fuit a fecisset nuntios minutim succidia ideoque
se bene videre quod rex noster nolit amicitiam cesaris.
cui i-iabardanecz ait. liegem nostrum tales habere consiliarios qui recte
ei consulant quorum consilio nihil adhuc perdiderit multa acquisieri Se
que sperare in auxilium diuinum et consiliarios regios quod negotia domini
regis nostri taliter succedere deberenta vt si Turcus postea cupiat habere
amicitiam regisy eam amplius consequi non possit. Seque ob id magis mi
rari de consiliarijs iurci quod ipsi ea petunt a domino rege que impossibilia
sunt vtpote quod cedat Hungaria que iure optimo sibi debetur.
ne contentis in literis cesareis se nihil scire. hecque omnia se ad regem
nostrum fmodo securitas itineris concessa fueritj delaturum. [27]
[28] la Septembris venerunt noua in iurciam imperatorem liomanorum
esse mortuum et regem nostrum iuisse ad tumulandum eumy propter que
fecerunt magna festa et eiaculationes tormentorum [28]

Kayıt Özeti

[27] ve divanından haber götürmezsem, bunları zaten başkasından öğrenecektir. Hal böyleyken ben niye ajanlık yapayım? Yanoş Voyvoda’ya efendimin düşmanı olduğu için adavet ederim. Serbest bırakıldığım takdirde efendimin kuvvetlerini Türklere ve Yanoş’a karşı iki katına çıkartacağım lafzına gelince, şurası kesindir ki şayet Türklerin İmparatoru Voyvoda kadar korkuyorsa beni geri yollamamalıdır. Bu durumda ancak 20 yada biraz daha fazla süvari tedarik edebilecek olan benden çok daha fazla adam çıkartabilecek olan diğerleriyle uğraşmaya odaklanmalıdır. Katib cevapladı: Şüphesiz iyi bir kararla yollanacaksınız.
Polonya elçisinin gidişinin ardından İmparator 32 gün sürecek olan avına çıktı ve geri dönüş yolunda elçilerin bulunduğu handan geçerken onlara Yeniçerileri ve ava çıkarmış olduğu bütün alayını gösterdi. Ertesi gün İbrahim Paşa aynı yoldan atını sürerken Hoberdanecz yanına varup konuştu ve İmparator kendilerini geri yolladıktan sonra burada tutulmaları için başka sebep kalmadığını, beratlarını ve İmparator’un taahhüdünü aldıktan sonra kendisini daha fazla rahatsız etmeyi düşünmüyorlardı. Yola çıkabilmeleri için bir şeyler yapmasını rica etti. İbrahim üç gün kadar beklemelerini söyledi, ve üçüncü günde Çavuşbaşını bir Katiple birlikte İmparator’un adını taşıyan mektupları teslim etmeye yolladı. Her ne kadar İmparator şifahen elçileri evlerine yollamış olsa da aradan geçen zamanda belli nedenler açığa çıktığından ötürü kendilerini şimdiye değin burada tutmayı emretmişti. Bu mektupların her birinde İmparatorun kralımıza karşı olan niyet ve düşünceleri bulunuyordu.
Katib Hoberdanecz’le biraz konuştu: Kralımıza Türk İmparatoru’yla dost olmayı teklif ederken aynı zamanda Kalelerin istirdadını talep etmeyi öğütleyenler nasıl Müşaverecilerdi! Gün gibi aşikardı ki [Padişah] kılıç hakkıyla aldığı hiçbir yeri kendi eliyle tabi ki teslim etmeyecekti! Eğer şimdiki Sultan da babası kadar asabi ve sabırsız olsaydı elçileri küçük parçalara ayırtırdı ve İmparatorun dostluğunu istememenin ne demek olduğunu görürdü.
Buna cevaben Hoberdanecz: Kralımızın öyle Müşaverecileri vardır ki hakkıyle kendisine danışmanlık ederler ve o da şimdiye kadar hiçbir tavsiyelerini kulak ardı etmemiş pek çok şeyi kabul etmiştir. Ayrıca, ümit eder ki gerek ilahi yardımla ve gerek krallık müşaverecilerinin tavsiyesiyle işleri öyle ilerlesin ki, şayet Türk nihayetinde kralın dostluğunu dilerse, daha fazla ona ta’addi edemesin. Hem şu da çok şaşılacak şeydir ki Türk müşaverecileri kendileri efendim kraldan imkansız olanı isteyip, hakkıyla kendisine ait olan Macaristan’ı talep ediyorlar.
İmparatorun mektuplarının içeriğini bilmemekle beraber (yolların güvenliği henüz sağlandı) buradaki her şey kralımıza anlatılacaktır. [27]
[28]
18 Eylül’de Türkiye’ye Roma İmparatorunun öldüğü haberleri ulaştı ve kralımız onu gömmeye gitmiş olduğu söylendi. Bu yüzden büyük bayram edildi ve toplar ateşlendi. [28]
[Metin burada bitiyor]

Kaynak Bilgisi
Antal Gevay., Urkunden und Actenstucke zur Geschichte der Verhaltnisse zwischen Oesterreich, Ungern und der Pforte im XVI. und XVII. Jahrhunderte, Wien, (1840 [1838]-42).