I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, 24. sayfa)
I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, Latince)
26 orat et precaturs vt parato exercitu suo ad estatem futuram contra cermanos exire dignetury nominus etiam meus polonie rex vnacum genero suo inclyto iohanne Rege fugato quantum poterit exercitus preparabit et ope auxilioque maiestatis vestre cum germanis conflictum inibit quibus superatis et regno pulsis maiestas vestra quem voluerit in regem regni statuat vnde maiestati vestre annuus census accrescat. oratione finita honorifice congregationem exiens quam lautissime tractatus est. Auditis itaque venetorum et poloni nuntiis ibraim bassa misit quen dam Secretarium ad nuntios regiosa qui dixit. orator iiegis polonie qui heri apud cesarem fuit ait se vos ambos bene cognoscere et cad weixelberger conuersqu te dicit esse Sigismundum ilietrichsteiner qui multa castra et oppida habet in cermania et es primus Secretarius et consiliarius Regis Ferdinandi. Ad Habardanecz autem sic inquit. contra rilurcas in tota iiunga ria nullus est te pteritior in armis et castra finitima que adhuc Spectant ad liegnum iiungarie tu tenes. et non venisti huc ob aliam causam quam vt explorares statum cesariswquomodo sedet in equo et quomodo stat curia suab vt pro certo singula posthac referre possisa nec est quisquam in iiunga ria qui tantum persecutus sit iohannem Scepusiensem preter tey qui si nunc abires ad dominum tuum duplicares omnes vires ipsius tam contra cesarem quam contra wayuodamp idque ab oratore wayuode certo intelleximus quod non desistis nec desistes impetere et persequi gentes wayuode ergo si tu emissus fueris hoc idem nobis Thurcis facies. Respondit Habardanecz. impe rator rilurcorum scit liegem nostrum potentissimum principem in christiani tate et ob id non decuissey quod mitteret oratores parue existimationis et fidei sed potius fideles intimosa ac spetialiter gratos bietrichsteiner habet post dominum nostrum multa dominia et bona et est in bona gratia regis sed hic non est Sigismundus quem vos putatis quod me rex polonie tan topere commendat et laudibus effert a rebus gestis contra iurcos non pro merui erga Serenitatem suam neque me vnquam oculisp quod credama vidit. confinia vero imperatoris rilurcorum me melius agnoscunt quam rex polonie cum a pueritia nutritus et educatus sim in vicinia iurcorum quos me perse cutum esse meque vicissim ab eis insectatum fuisse non infition . Sed quod me dicit exploratorema Respondeo dominum meum habere multos explo ratores qui si intrant rilurciam non habent saluumconductum ego autem sub saluoconductu aperte veni et hic egi publice non latenter sicut solent explo ratoresa Si domino meo per me non nuntietur imperatorem sedere in equo
[26] rica ediyor ki önümüzdeki yaz Almanlara karşı ordunuzu hazırlayınız. Efendim Polonya Kralı, meşhur kayınbiraderi mülteci Kral Yanoş ile birlikte elinden geldiği ölçüde bir ordu hazırlayacak ve siz majestelerinin yardımı ve desteğiyle Almanlara karşı savaşa girişecek. Almanlar yenilip krallıktan çıkarıldığı zaman siz majesteleri kimi kral olarak isterseniz kral olarak yerleştirir ve yıllık gelirinizi artırırsınız. Pek zarif yapılan bu konuşma bittikten sonra huzurdan hürmete mahzar olarak ayrıldı.
Venedik ve Polonya elçileri böylece dinlenilmiş olduktan sonra İbrahim Paşa bir Katibini kralın elçilerine [Hoberdanecz ve Weixelberger’e] yollayıp şunu iletti: Polonya Kralı’nın elçisi dün burada İmparator’un yanındaydı ve ikinizi de iyi tanıdığını söyledi. (Weixelberger’e dönerek) Senin Sigismund Dietrichstein olduğunu ve Almanya’da pek çok Kalen ve köyün olduğunu, aynı zamanda Kral Ferdinand’ın baş Katibi ve Müşaverecisi olduğunu söyledi. Hoberdanecz’e dönerek de şunu söyledi: Tüm Macaristan’da Türklere karşı mücadelede senden daha tecrübeli kimse olmadığını ve Macaristan Krallığı’ndaki sınır Kalelerini şimdiye kadar senin koruduğunu, ayrıca buraya ajanlık yapıp İmparatorun savaşta ve Divan’da keyfiyetinin ne olduğunu öğrenip bunları tek tek kendisine aktarabilmekten başka sebeple gelmediğinizi söyledi. Macaristan’da Sepeşli Yanoş’a sizin kadar takip ve ona ta’addi eden kimse yokmuş. Şimdi buradan gider efendinize varırsanız bütün kuvvetlerini hem Padişah'a hem de Voyvoda’ya karşı ikiye katlatırsınız. Ayrıca, Voyvoda’nın elçisinden kesin surette öğrendik ki Voyvoda’nın adamlarına ta’addi ve ta’arruz etmekten vazgeçmesiniz ve vazgeçmeyecekmişsiniz. Bundan naşi sizi salıverirsek, aynısını biz Türklere de yaparsız. Hoberdanecz cevapladı: Türklerin İmparatoru bilir ki Kralımız Hristiyanlığın en güçlü prenslerinden biridir, ve bu yüzden itibar ve sadakati göz ardı edilebilecek elçiler değil, samimiyetle sadık ve hususiyetle layık kimseleri yollar. Dietrichsteiner efendimizinki kadar olmasa da pek çok menkul ve gayri menkule sahiptir ve kralın inayetine mazhardır; lakin buradaki sizin sandığınız Sigismund değildir. Polonya Kralı Türklere karşı faaliyetimden dolayı beni bu kadar övüp taltif etse de hak etmiyorum çünkü Haşmet-meapları zannettiğim kadarıyla beni hiç şahsen görmemişlerdir. Lakin Türk İmparatoru’nun serhaddi beni Polonya Kralı’ndan daha iyi tanır, çünkü çocukluğumdan beri orada yeyip içmiş ve Türklerin yakınında büyümüşümdür. Yeri geldiğinden kendilerine zulüm etmiş, yeri geldiğinde zulüm görmüş olduğumu da inkar edemeyeceğim. Benim ajan olduğum konusuna gelince, diyeceğim o ki efendimizin Türkiye’ye beratı (saluumconductum) olmadan giren pek çok ajanı vardır ve ben buraya beratla ayan u beyan gelerek ajanlar gibi muhtefi olarak değil açıkça maslahatamı gördüm. Şayet efendime İmparatorun ordusu [26]