I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, 21. sayfa)
I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, Latince)
23
Ad imperatorem deinde ductis porrectaque pro more manu ibraim se
quentia retulit Potentissimus imperator noster per me intellexit omnia do
mini vestri petita tam scripto quam verbo prolataa qui non cogitabat vos
hucusque-retinerea sed cum interea temporis aliqua inciderint noua vos re
tineri iussit iam ad dominum vestrum libere redire potestis quam vero
viciniam et amicitiam imperator cum bege vestro habere voluerit ex literis
suis clare percipiet Postea imperator vocato ad se ibraim bassa dixit ei
nonnulla que ibraim iis verbis reddidit bominus vester hucusque non
sensit amicitiam et viciniam nostram sed deinceps sentieti idque aperte do
mino vestro dicere poteritng quod ego personaliter veniam ad eum cum
omni vi et potentia et in propria persona mea ipsius etiam persone reddam
castra que a me petiit brgc admoneatis eufn vt singula preparet et ador
neta quo nos bene tractare possit besponderunt nuntii. Potentissime im- .
perator caudium maius domino nostro afferre non poterimusp quam maie
statem vestram personaliter esse venturama idque laeto animo accipiet Si
veniet maiestas vestra vt amicus et bonus vicinusa tractabit eam vti bo
num vicinum amicum et potentissimum cesarema Si autem venerit vt ini
micus procurabit eandem tractari vti inimicum tam potentem qualis est
maiestas vestraa Mam qui hactenus ad dominum nostrum venerunt causa
pbone amicitie tractati sunt tamquam boni amici . qui vero causa inimi
citiea iam scit maiestas vestra quid cum eis factum fuerit vnde non nisi
magnum gaudium domino nostro de adventu maiestatis vestre afferre po
terimus besPondit cesar. iam habebitis literas quibus habitis bene pote
rltis.
iliis vero domum euntibus et per triduum expectantibus literasa appli
i cuerunt oratoresveuetorum cum multis muneribus ad imperatorem iurcarum
et ibraim bassam et apud ibraim iis verbis orauerunt intelligimus orato
res begis Perdinandi ad maiestatem vestram venisse. animo ineundi pacem
.et inducias cum ea vero veri oratores aut legati non sunt sed exploras
toresi qui si veri oratores fuissent bex ipse gentes suas contra nos non mi
sisset. neque se pro bello ad futuram estatem contra maiestatem vestram ge
rendo prepararet. cum bene sciat nos a multis annis maiestati vestre tribu
tum soluisse et propterea nos esse subditos maiestatis vestre. qui si bonam
amicitiam cum maiestate vestra habere desyderaret contra nos non bellareta
et si oratores isti nunc dimittuntur ipse bex ad futurum autumnum cum exer
citu Suo omnia castra finitima que maiestas vestra habet recuperabit quan
[23] Daha sonra İmparator’a götürüldüler ve adet olduğu üzere uzatmış olduğu eli öptüler. İbrahim devamını devraldı: “Kudretlü Padişahımız efendinizin gerek şifahen gerek masturen havale etmiş olduğunuz taleplerini dinledi. Şimdiye değin sizi tutmayı düşünmese de geçen zamanda gelen bazı havadisten ötürü sizi tutmayı emretti. Şimdi efendinize dönmekte hürsünüz, İmparator’un Kralınız ile konşuluk ve dostluk dilediğini mektuplarından açıkça anlasın”. Sonra İmparator İbrahim Paşa’yı yanına çağırdı ve kendisine bir şeyler söyledi. İbrahim bunları şu sözlerle aktardı: Efendiniz şimdiye değin dostluğumuzu ve komşuluğumuzu hissetmedi. Ancak bundan sonra bizi öyle görsün. Kendisine açıkça söyleyin ki ben şahsen kendisine geleceğim ve bütün gücümle, kudretimle bizzat kendisine benden istediği kaleleri istirdat edeceğim. Bu yüzden kendisine tembih edin ki hususi olarak hazırlansın ki bize layıkıyla muamele edebilsin. Elçiler cevap verdi: Kudretlü İmparator, efendimize sizin şahsen gelecek olmasından daha büyük bir bais- i haz iletemezdik, buna çok sevinecektir. Şayet majesteleri dost ve komşu (bonus vicinus)olarak geliyorsa, kendisine komşu, dost ve Kudretlü İmparator olarak muamele edecektir. Şayet düşman olarak geliyorsa da siz majesteleri gibi kuvvetli bir düşmanın hak ettiği gibi muamele etmeyi de bilecektir. Zira şimdiye kadar efendimize dostluk için gelen herkese dost gibi davranılmıştır. Ancak adavet üzere gelenler için ne yapıldığını majesteleri bilirler. Bu sebeple majestelerinin geleceğini söylememiz efendimize olsa olsa büyük bir haz verir. İmparator cevapladı: Şimdi buradan gidebilmeniz için gereken mektupları alacaksınız.
Eve dönmek için üç gün boyunca mektuplarımızı beklerken, Venedik mukim elçileri pek çok hediyeyle İmparator’a ve İbrahim Paşa’ya başvurdular ve şu sözlerle İbrahim’e yalvardılar: Kral Ferdinand’ın elçilerinin zat- ı alinize ateşkes ve sulh bağlamak üzere geldiğini duyduk. Ancak onlar aslında elçi ya da sözcü değil, kaşiflerdir. Zira gerçekten elçi olsalardı Kral adamlarını bize karşı yollamaz ya da ileride majestelerine karşı savaşmak için hazırlık yapmazdı. Öyle ki, bizim uzun yıllardır majestelerinize vergi ödediğimizi ve bu yüzden size tabi olduğumuzu bilmesine rağmen sizle dostluk arzu ederken bize karşı savaşıyor. Ve eğer bu elçilerin gitmesine şimdi izin verilirse, Kral önümüzdeki güz ordusuyla siz majestelerinin bütün hudut kalelerini eline geçirecek, [23]