I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, 5. sayfa)
I. Ferdinand'ın İstanbul'a göndermiş olduğu elçi Hoberdanacz'ın 1528 tarihli nihai raporu. (Gevay, Latince)
7
autem si nuda potiri voluisset presidiaet signa sua in ea reliquisset sicut
in aliis castris fecita iiac tamen potiri eum noluisse conStat cum ea deua
stata et concremata ad propria sit reuersus. iiesPondit ibraim. iiec illa est
ratio y sed hyems infestal que pre foribus erata et victualium defectus qui nos
abire cogebat. Sed spetialem hominem suum imperator dimisit nempe
iirdelban idest iohannem wayuodam calio enim hunc nomine non dignan
tur iunii liesponderunt Mundi nos iinngari hucusque ignorauimus quod
wayuoda ille ex consensu imperatoris fuisset liudea quia quando se fecit
publicari in liegem tunc iiungaris non Significauit quod cum consensu im
peratoris illic esseta sed conuocata parte procerum et nobilium regni eisdem
proposuit quod si ipsumbin regem eligere vellent haberet duos thesauros
vnum acquisitum per patrem suum alterum per semetipsuma et quod cum
patris Sui thesauro vellet breui recuperare omnia castra per imperatorem
iurcarum ablata potentieque sue vbique resisterea cum altero autem a se
congesto liegi bohemie et Alemanie occurrere omnesque eius prouintias
regno iiungarie subijcere et acquirere possett nobiles vero nihil minus cre
dentes quam eum hec facere possep consentire aut eum creare iiegem no
luerunta quo intellecto wayuoda omnes proceres et nobiles illos in castrum
suum rilokay natura loci et arte munitissimumy quod habebat a ad colloquen
dum conuocari et congregari iussit a quibus intromissis statim serari castrum
curauity complicibus et satellitibus suis armatis occulte per singula illius loca
dispositis a quibus wayuoda denuo locutus eosque inhortatus est ut eum
regni gubernio preficerentj iiepetentes autem animo proceres et nobiles
wayuodam defensioni tam vasti et inclyti regni ac eorum nedum non suffi
cerea eiusque vires potentie duorum potentissimorum dominorum quos suis
solius viribus debellare et deuincere se posse et velle iactitauerata minime
respondere a imo ipsum corona regia neutiquam dignum esse cum in eo
generis et stemmatis regii claritas etlsanguinis nobilitas quam maxime desy
deraretura restiterunt et petitionem ipsius refutanerunL verumtamen viden
tes se interclusos et exitu castri prohibitos esse a petierunt alium-diem et ter
minum colloquendi et deliberandi cum ceteris suis fratribus Amicis et nobi
libus regni p quos hoc negotiumlæque ac ipsos concernereta commiserat
autem wayuoda complicibus et Satellitibus antedictisy vt sicubi intellexis
sent ordines et optimates regni presentes electionem respuere et reijcere.
statim facto de mansionibus suisuimpetu erumperent vnoque omnium ore
et voce eum iiegem esse et debere acclamarenta minantes aliis quotquot
[7] İmparator eğer Budin’i istiyor idiyse içerisinde kendi yönetimini ve alamet- i hükümetlerini bıraksaydı, tıpkı diğer kalelerde yaptığı gibi. Ancak, bunu istemediği belli oluyor ve bu durumda şehir bu harap haliyle asıl sahiplerine istirdat edilmeli. İbrahim cevap verdi: Bu makul değil, zira kış kapıdaydı, ve zahire sıkıntısı bizi geri çekilmeye mecbur etti. Ancak, İmparator kendi hususi adamı olan Erdelban Yanoş Voyvoda’yı gönderdi. Elçiler cevap verdi: Biz Macarlar şimdiye kadar o Voyvoda’nın İmparator’un kararı ile Budin’de olduğu bilmezdik. Çünkü kendini Kral ilan ettiğinde Macarlara İmparator’un kararıyla orada olduğunu söylemedi: bir yanda krallığın eşraf ve ayanı toplandığında önerdi ki, eğer kendisini kral seçmek isterlerse, iki hazine sandığı vardı ki, birini babasından, diğerini de kendisi elde etmişti, ve babasınınkiyle kısa zamanda Türklerin İmparatoru’nun aldığı kaleleri geri almak ve onlara karşı direnmek istiyordu. Kendisine ait olan diğeriyle de Bohemya ve Alemanya Kralı’na giderek bütün eyaletlerini Macar Krallığı’na katabileceğini düşünüyordu. Soylular bunu yapabileceğine pek inanmadılar ve onu Kral seçmek istemediler. Bunu öğrenince Voyvoda bütün bu ayan u eşrafı doğanın lutfu ve insan aklının birleşimiyle çok muhkem bir kale haline gelmiş olan Tokay’daki kalesinde toplantıya çağırdı, her yerde kendi uydularını ve adamlarını yerleştirdi. Soyluları tekrar kendisini Kral seçmeye, kendisinden başka böyle büyük bir krallığı muhafazaya başkasının gücünün yetmeyeceğine, etraflarını saran iki çok güçlü efendiyle mücadeleye ve onları mağlup etmeye kadir ve istekli olduğuna ikna etmeye uğraştı. Çok olumlu bir cevap alamadı, ve kendisine hiçbir şekilde kraliyet tacına layık olmadığını söylediler ve taleplerini redd ettiler. Ancak, kendilerini çevrelenmiş ve kaleden çıkmanın yasak olduğunu gördüklerinde, bu mevzunun ilgilendirdiği bazı arkadaşları, kardeşleri ve krallığın sair soylularıyla bir başka günde konuşmak ve karar vermek için istekte bulundular. Voyvoda mezkur adamlarını ve uydularını görevlendirmişti, gidip herhangi bir yerde kendisinin seçilmesine itiraz eden var mıydı bakacaklardı. Şatosundan derhal ayrıldılar ve hepsi yek avaz kendisinin kral olduğunu ve olması gerektiğini haykırmaya başladılar, diğerleri tehdit ediyorlar [7]