Kaynak Türü
YAZIŞMA
Cilt No /Belge No
40/23-24
Kayıt Tarihi
Haber Tarihi
Haberin Kaynağının Adı
Bragadin, Pietro
Haber Kaynağının Niteliği
Balyos
Haberin Çıkış Yeri
Haberi Alanın Adı
Pregadi
Haberi Alanın Niteliği
Devlet Kurumu
Haberin Geliş Biçimi
Mektup
Haberin Ulaştığı Yer
Venedik
Kayıtta Adı Geçen Yer İsimleri
Kayıt İçeriği

Balyos Pietro Bragadin'in 22 Ağustos [1525] tarihli İstanbul çıkışlı mektubu

Doğrudan İlgili Diğer Kayıtlar
Kaydın Metni

Da Constantinopoli, di sier Piero Bragadin bailo, di 22 Avosto.

 

Come li signori basså mandono per lui che 'l venisse a la Porta ; qual andato, era li uno homo di la galia di Embrain fo presa da uno corsaro christian in Cipro, qual narrò la cosa esser processa da quelli di Cipro che l ' ha fatta prender, e fatto signali di foco al corsaro vegni a tuorla a Limisso, e li homeni de la galia e ianizari dismontati in terra fono dalli stratioti spogliati e toltoli li danari a chi 100 a chi 200 ducati , pelandoli la barba, con altre parole, unde Aias basså disse « Bailo aldistu questo ? il Signor romperà il iuramento di la paxe. Scrivi a la Signoria il Signor vol la sua galia senza alcun danno, altramente vegniremo a la guerra » . Esso Bailo iustificò non esser porto in Cipro se non Famagosta, et era certo quelli nostri non haver colpa alcuna. Hor Mustafà disse : « Tu intendi, scrivi a la Signoria il Signor vol la galia, se non saremo a la guerra » , con altre parole. Scrive, questi hanno armato 10 galie sotil , capitanio Tulismanrais, le quale anderano a trovar quelle di Rodi et si unirano per perseguitar li corsari.

 

Item, vanno facende preparation, etc. Scrive la peste de li è grande, lì è morto uno stafier, qual lo mandò fuor di caxa in 8 zorni. Scrive come da poi l' andò a parlar a Mustafà basså, per dimandar conseglio di quello l' avesse a far ; il quale disnava e lo fece venir suso. Scrive verba hinc inde dicta: el qual disse el Signor vol la sua galia , se non farå guerra, dicendo lui è amico di la Signoria e vol esser una colona per lei ; ma Aias bassà è albanese , inimico de la Signoria e desideroso di guerra, confortandolo l'andasse a parlarli : et cussi andoe. Il qual Aias li parlò con colora , dicendo il Signor aldite tutto, era a la fanestra di sora de nui, e quando fossemo dentro disse voler al tutto la sua galia , e che questo non è segno di mantenir la paxe. Hor messeno ordine che diman l'anderia a zardini e li andasse a parlar, et cussi andarà.

Kayıt Özeti

Balyos Pietro Bragadin'in 22 Ağustos [1525] tarihli Istanbul çıkışlı mektubu,

 

Vezirler balyosu saraya çağırmışlar, o da gitmiş ve orada Hıristıyan korsanlar tarafından ele geçirilen ve Kıbrıs'ta kaçırılan İbrahim Paşa'nın gemisinden gelen bir adam varmış ve yaşananları anlatmış. Bu adamın söylediklerine göre Kıbrıs'takiler bu geminin korsanlar tarafından ele geçirilmesinden sorumluymuş. Geminin yaklaştığını gördüklerinde korsanlara işaret etmek için ateş yakmışlar, onlarda Limasol'a gelmişler. Gemideki adamlar ve yeniçeriler karaya indirilip, soyulmuşlar, bazılarından 100 bazılarından 200 duka almışlar ve sakallarını kesmişler. Ayas Paşa demiş ki "Balyos, bunları duyuyor musun? Sultan Süleyman barış yeminini bozacak. Venedik'e yazın ve söyleyin ki Sultan Süleyman gemisini zarar görmeden geri istiyor, yoksa savaş çıkacak". Balyos ise kesinlikle Venediklilerin sorumlu olmadıklarını belirtmiş. O zaman Mustafa Paşa demiş ki "dediklerimizi duydun, Venedik'e yazın ve söyleyin ki Sultan Süleyman o gemiyi geri istiyor, eğer savaş olsun istemiyorsanız". 10 kadırga silahlandırdıklarını ve başına Tulisman reis'i geçirdiklerini ve bu gemilerin Rodos'a gidip oradakilerle bir araya gelip korsanın peşinden gideceklerini yazmış.

 

Ayrıca, hazırlık yaptığını yazmış. Salgın gittikçe büyüyormuş, evinde çalışan biri vefat etmiş. Daha sonra olanlar konusunda nasıl ilerlemesi hakkında danışmak için Mustafa Paşa'nın yanına gitmiş ve beraber yemek yemişler. Aralarında geçen diyalog ise şöyle imiş: Mustafa Paşa Sultan Süleyman'ın gemisini geri istediğini söylemiş, diğer durumda savaş çıkarmış. Mustafa Paşa kendisinin Venedik'in dostu olduğunu söylemiş, ancak Ayas Paşa Arnavut olduğundan Venedik'in düşmanı imiş ve savaş istiyormuş, onunla konuşacağını söylerek balyosu teselli etmiş. Ayas Paşa ise Sultan Süleyman'ın üstteki bir pencereden onları dinlediğini ve herşeyi duyduğunu söylemiş. Sultan Süleyman barışı korumanın yolunun gemiyi geri almak olduğunu söylemiş. Yarın [balyosun] bahçelere gelmesini emretmişler, o da gidecekmiş. 

Kaynak Bilgisi
M. Sanuto, I Diarii di Marino Sanuto, Forni Editore, Bologna, (1969).