Habsburg elçileri Leonard von Nogarola ve Joseph von Lamberg'in 1532 tarihli nihai raporu / sefaretname. (12. sayfa)
Almanca
38
Erpieten so gar schlecht, antbort Empfangen sonder das wir auf den heurigen tag nichy anders dan schenrliche wort von vnscrn alergenedigisten kunig vnd seinem brueder dem kaiser heten Horn muessen Dapey wir abnemen das er vnd sein keiser der Handlung gany ober bericht sey vnd achten nit für pilich das er vnsern kaiser für kein Romischn kaiser nemen vnd achten wil dan cs doch gany ofenbar ist das er mit rechter wal vnd alcn gepurlichen Zeremonien wie all ander Römisch kaiser zw kaiser erbelt vnd gekrönt worden ist wirk auch von me- niklich für Ein romischn kais gcacht vnd gehalten dan allein ob er vileicht meiner das er zw wolona vnd nir zw Rom krönt ist worden das nimbt nichy ab sonder ist Im etlicher das der pabst zw Iln komen vnd nit Er wie ander kaiser zw In« hat ziehen muessen der pabst hat auch solichs Im zw groscr lieb vnd ern gethan Darzue ist pey den Cristen der gemein verstand wo der pabst ist da ist rom Dan das er gesagt vnscr kaiser Hab in der Cristenhait vil vbels gethan vnd das er den pabst gefangen das Hab der kaiser zw seiner gegenber gethan es Habs gor also geschikt sein LI? habe aber sider dem pabst bester mer freuntschaft erzeit dermassen das sich der pabst selber gegen seiner N? mit dankperkcit Erzeit Dan das er mer sagt das sein kaiser feindschaf gegen vnsern kaiser Hab vm das er sich ausgebn Hab Er wclc wider dy turkn ziehen Das sey war Ier Rh L7? sey darum aus yspania khomen seinem brueder vnsern alergenedigisten Hern der von türken an aln orten mit dem höchsten angefochten wirt vnd gemeiner Cristen- hait als ein römischer kaiser wier er auch zütuen schuldig peistand züthuen Er kun auch solichcs wo ers nit tair nir wol verantbortcn Wier glaubn aber gany wo das nir war das Ier Lay LN' mit dem turkn wenig anfechtung heten das aber das war sey so beschliese der türkisch kaiser mit vnscr Hern ein friden vnd graif vnsern kaiser sein, land auch nit an so werde vnser kaiser wider rurken auch nit kriegen vnser kunig sol auch darfur gucl sein vnd dy weil Ier mit Eur antbsrr Ie enelich verhart an dem das gany hungerland zühabn weliches vns gany beschwerlich dan wier vns Ie versehen Eur kaiser solle mer genaigt sein gewesen auf vnsers kunigs guetj gerechrikeit vnd sein zimlich Erpieten sich vm das kunigreich mit Im züuertragen dan dem Weida zülassen dy weil es aber nit sein wil damit Er sehe das vnsers kunigs gemuet cntlich sey ein rechten bestendigen friden vnd guetj freuntschaft mit Im zümachen so wel vnser kh Eurn kaiser zw Eren das khunigreich hungern souil des der Ianus kral dem wir auch den Namen vnd titl von Eurs kaiser wegen zuelassen zw der zeit so man den vergangen Iarigen anstand beschlosen inen gehabt har zuesten vnd belaibn lassen welle vnd was vnser kunig innen Hab das es Ime belaib Darauf der wa-
[s. 38] hem de şefkatli kralımız ve kardeşi Kayzer’den azardan başka bir şey duymayacağımızdan ötürü müteessir olduğunu söyledi.
Bunun üzerine cevaben, kendisinin ve padişahın durumun tamamıyla farkında olduklarının ve Kayzerimizi Roma İmparatoru olarak tanımamalarının adil olmadığını düşündüğümüzü söyledik. Zira herkesçe malumdu ki Kayzer adil bir seçimle ve lüzum görülen törenlerle tıpkı diğer Roma İmparatorları gibi Kayzer seçilmiş ve taçlandırılmıştı. Halk tarafından da Roma Kayzeri olarak anılmakta ve itibar görmekteydi. Ancak eğer Kayzer’in Roma’da değil de Bologna’da taç giymesine dikkat çekiyorsa bu hiçbir şeyi değiştirmezdi. Hatta diğer Kayzerler gibi Papa’nın huzuruna gitmek yerine bu sefer Papa’nın Kayzer’in ayağına gelmesi daha onurlandırıcıydı. Böylece Papa kendisine sevgisini sunmuş ve pek şereflendirmişti. Ayrıca, Hıristiyanlar arasında zaten “Roma, Papa’nın bulunduğu her yerdir” şeklinde bir teamül yer almaktadır.
Bundan başka, Kayzerimizin Hıristiyan âlemine çok kötülüğü olduğunu ve hatta Papa’yı esir aldığını söylemişti. Ancak Kayzer bunu Papa’nın hareketi üzerine yapmıştı ve Tanrı’nın iradesi de buydu. Majesteleri Papa’ya, Papa’nın kendisine gösterdiğinden daha fazla minnetkarlık sergilemiştir.
Dahası, Paşa Padişahın Kayzerimize karşı husumet beslediğini, zira Kayzer’in Türklere karşı sefere çıkmak isteğini beyan ettiğini duyduğunu söylemişti. Bu doğruydu. Majesteleri Kayzer bu yüzden İspanya’dan kalkıp gelmiş, Türklere karşı her yerde direnen kardeşi şefkatli efendimiz Krala ve tüm Hıristiyan alemine gerçek bir Roma Kayzeri olarak sorumlu olduğu üzere destek vermek niyetiyle gelmişti. Bu onun mesuliyetiydi. Ancak inanıyoruz ki her ne kadar Majesteleri Kayzer Türklere karşı savaşmak istiyorsa da, şu da bir gerçekti ki Padişah kralımızla sulh bağlayıp Kayzer’in topraklarına saldırmamaya karar verirse Kayzerimiz de Türklere karşı savaşmaktan vazgeçer ve kardeşi de bu kararını desteklerdi. Ayrıca, sizin Macaristan’ın tamamının size ait olduğu hususunda ısrar etmeniz bizi çok sıkmaktadır. Zira size söyledik ki Padişah bu hususta Kralımıza sahip olduğu haklar ve [Yanoş] Voyvoda yerine kendisiyle muhatap olmasına yönelik ricası konularında daha fazla anlayış göstermelidir. Kralımızın nihai niyetinin gerçek ve sebatkar bir sulhun bağlanması ve kavi dostluk kurulması olduğunu anlamalıdır. Kralımız Padişah’a hürmeten Macaristan Krallığı’nı (Padişahınız hatrına unvanlarını Yanoş Kral’a devrettiğimiz ve o sırada elinde tutmakta olduğu yerlerle beraber) geçtiğimiz yıllardaki ateşkese binaen bırakmak istemekte ve kendisinde kalan toprakların da yine elinde kalmaya devam etmesini istemektedir.
Bunun üzerine Paşa [ s. 38 ]