Kaynak Türü
YAZIŞMA
Cilt No /Belge No
39/147-48
Kayıt Tarihi
Haber Tarihi
Haberin Kaynağının Adı
Bragadin, Pietro
Haber Kaynağının Niteliği
Balyos
Haberin Çıkış Yeri
Haberin Geliş Biçimi
Mektup
Haberin Ulaştığı Yer
Venedik
Kayıtta Adı Geçen Yer İsimleri
Kayıt İçeriği

Balyos Pietro Bragadin'in 30 Mayıs [1525] tarihli Istanbul çıkışlı mektubu

Doğrudan İlgili Diğer Kayıtlar
Özel Not

Metinde "Bosdam rays" olarak geçen reis kim bulamadım: adamın adı Mistan olabilir ki başka metinlerde böyle geçiyor, Bostan olabilir ya da indeksde önerildiği gibi Sinan Reis de olabilir ki kendisi Adriyatik sularında 1521 yılında aktif. Emin olunmadığı için tarihi kişilere ekleme yapılmadı. 

Bu metinde balyos İbrahim ile konuştuğunu söylüyor ancak o tarihte İbrahim paşa halen İstanbul'a varmış değil hatta Balyos da Temmuz ayında gelecek diyor. Bu durumda balyos ile mektuplaşıyor olmalılar. 

Kaydın Metni

Da Constantinopoli, di sier Piero Bragadin bailo, date in Pera, a dì 30 Mazo 1525.

 

Come ha ricevute nostre lettere scritte con il Consejo di X et Zonta di 12, 13 et 19 dil passato. Non ando da Imbrain bassà e perchè Mustafà è amalato di gote, poi andò da Aiax bassà ai qual li expose quanto li fo scritto, comunicandoli le nove. Soe signorie haveno gran piacer, et maxime che si mandi le 4 galie a star in Cypri. Diman, che é Porto, andarà et conferirà il tutto. Scrive di le bravarie feva Bosdam rays capitanio di le fuste feva in Golfo. Parlo a li ditti bassà, dicendo, se'l restava interveneria scandolo. Hor tanto fece che ha hauto uno comandamento, che'l ditto vengi a disarmar. Disse Imbrain, son stato 5 anni agà di ianizari et li ho governati, nè è seguito cosa alcuna ; questa motion fatta non vien da loro, perchè sono homini grossi. Il Signor manda 500 ianizari a Rodi e un bon numero a Belgrado et in Soría et li castigerà. Ha dismesso Abdusalam di defferder, ch'è grandissimo rico e li fa far processo, ma è homo molto savio e in questo paese lui et Peri, che fo bassà, è reputà sapientissimi. Sà moresco ; voleva metter un milion d'oro in deposito dil Signor, dicendo il Signor è troppo liberal. Scrive esso Bailo, parlando con Imbrain li disse questo intravene in Franza a uno havia asunado ducati 300 milia per il Re, e poi have rechiamo e il Re lo disfese e lo confinò. Scrive, Im. braim sarà questo Luio qui : voría dar il tributo di Cipri, ma va scorendo.

Kayıt Özeti

Balyos Pietro Bragadin'in 30 Mayıs [1525] tarihli mektubu,

 

Onlar Meclisi ve Zonta tarafından kaleme alınmış 12, 13 ve 19 [Nisan 1525] tarihli mektupların eline geçtiğini yazmış. Ibrahim Paşa İstanbul'da olmadığından ve Mustafa Paşa da gut hastalığından muzdarip olduğundan, Ayas Paşa'ya gitmiş ve bu mektuplarda yazan haberleri bildirmiş. Bu haberlerden mutlu olmuşlar ve 4 kadırgayı Kıbrıs'a yollayacaklarmış. Yarın gidip hepsini onaylatacakmış. Körfezde ele geçirilen gemilerin kaptanı olan Mistan Reis'in cesareti hakkında yazmış. Vezirlerle konuştuğunda herhangi bir şey olsaydı skandal olacağından bahsetmiş. Ibrahim demiş ki beş yıl yeniçeri ağasıydım ve onları yönettim ve hiç bir şey olmadı, bu yapılan hareket [ayaklanma] onların işi değil, açgözlü adamların işi. 

 

Sultan Süleyman cezalandırmak için yeniçerilerin beş yüz tanesini Rodos'a, bi diğer kısmını da Belgrad'a, diğerlerini de Suriye'ye yollamış. Oldukça zengin bir adam olan defterdar Abdüsselam makamını kaybetmiş ve mahkemeye çıkacakmış ancak kendisi çok akıllı bir adammış. O ve Piri [Mehmed Paşa] bu diyardaki en bilge iki adam. Arapça biliyormuş, Sultan Süleyman'ın hazinesine bir milyon altın vereceğini söylemiş ona göre Sultan çok cömertmiş.

 

Balyos yazmış ki İbrahimle Fransa meselesini konuşmuş, biri Kral için üç yüz bin duka toplamış, sonra geri çağırmışlar ve Kral onu hapse atmış. Ibrahim Paşa bu temmuzda Istanbul'a varacakmış, Kıbrıs haracını vermek istemiş ancak vazgeçmiş. 

Kaynak Bilgisi
M. Sanuto, I Diarii di Marino Sanuto, Forni Editore, Bologna, (1969).